Het is meer dan drie jaar geleden dat het onzalige Brexit-referendum plaats vond in het Verenigd Koninkrijk. En het land staat even ver van een oplossing als toen.
Deze week vond een televisiedebat plaats tussen de twee kandidaten voor het leiderschap van de Conservatieve Partij, Jeremy Hunt en Boris Johnson. Niet dat dit er echt toe doet, Johnson zou de steun van twee derden van de partijleden krijgen en dus Theresa May opvolgen. Maar wat hij dan van plan is, niemand die het weet. Op 31 oktober verlaten we de EU, is de stelling, met of zonder deal.
Johnson kan proberen opnieuw met de EU te onderhandelen, maar veel kan dat niet uithalen. In de onwaarschijnlijke hypothese dat er iets te onderhandelen valt, zal er niets veranderen aan de ‘backstop’, dit is het pijnpunt van de harde grens tussen de Republiek Ierland en het Britse Noord-Ierland.
Er wordt nu gespeculeerd op een stemming in het Lagerhuis, dat al eerder de ‘no deal’ afwees. En er wordt gevreesd dat Johnson in zo’n geval het Parlement buiten spel zal willen zetten. Voor ‘taking back control’, kan zo’n houding tellen.
Een andere mogelijkheid is dat op zo’n moment een vertrouwensstemming leidt tot – eindelijk – nieuwe verkiezingen. Dat is waar Labour en Jeremy Corbyn al lang op wachten. Toch is de kans groot dat ook dit niet tot een oplossing leidt.
Volgens de jongste opiniepeilingen staat Labour op nauwelijks 18 % en komt na de Brexit-partij met 23 % en de liberaal-democraten met 20 %. Bij de Europese verkiezingen haalde Labour nauwelijks 13,6 %… Wie mikt op een overwinning van Labour kan dus wel bedrogen uitkomen.
Het grote probleem is dat ook Labour hopeloos verdeeld is over Brexit, en het zijn heus niet allemaal ‘Blairites’ die tegen Brexit zijn.
Begin deze week verklaarde Corbyn dat mocht er een nieuw referendum over Brexit worden georganiseerd, wat Labour ook wil, de partij dan voor ‘Remain’ zou kiezen, liever dan voor een ‘no deal’ of een Tory-Brexit. Labour blijft bij zijn standpunt dat het in de douane-unie wil blijven en zoveel als mogelijk van de interne markt wil bewaren. Of met andere woorden, de voordelen zonder de nadelen. Het is weinig waarschijnlijk dat dit ooit kan lukken.
Wat het standpunt zal zijn mochten er nieuwe verkiezingen komen, is nog niet duidelijk. Alles op zijn tijd, aldus Corbyn.
Het is dit mossel-noch-vis standpunt dat Labour de das om doet. Het is begrijpelijk omdat Corbyn de partij als geheel wil behouden, maar het is op termijn onhoudbaar. Het is de pijnlijke maar inmiddels onvermijdelijke keuze tussen een zuiver nationale politiek en een Europese c.q. mondiale politiek die alle partijen uiteen rijt. Terwijl het juist de taak van de linkerzijde zou moeten zijn om de twee met elkaar te verzoenen. Geen enkel probleem van deze tijd kan nationaal opgelost worden. De Europese Unie, hoe onvolmaakt ook, is het best denkbare antwoord. Tel daarbij een verenigd linkse inspanning om het EU-beleid om te buigen en de verdragen en instellingen aan te passen, en je komt uit bij wat je van progressieve krachten vandaag zou mogen verwachten. Niet dus.
Het kan niet verbazen dat meer en meer mensen denken dat die Brexit er nooit komt. En dat Labour verzandt.