Brexit … weet nog iemand hoe dat precies zit? Het V.K. heeft op 1 januari 2020 de Europese Unie verlaten, maar heeft een overgangsperiode van één jaar. Die periode kan gebruikt worden om tot een akkoord te komen over de toekomstige relaties tussen de Britten en de rest van de E.U. Dat is nog steeds niet gelukt en er resten nog nauwelijks vier maanden. Op 20 augustus is de zevende onderhandelingsronde afgelopen, zonder resultaat.
De Britten hadden de overgangsperiode kunnen verlengen, maar daar wilde Boris Johnson niet van weten. Hij liet een dergelijke bepaling zelfs opnemen in de uittredingswet. En dus zijn we nu snel aan het afstevenen op die zo gevreesde ‘no deal’. Eigenlijk zijn er ook niet echt vier maanden meer want er is tijd nodig om wat er uiteindelijk uit de bus komt te laten ratificeren door de nationale parlementen én door het Europees Parlement. Er zijn er dus heel wat, aan beide kanten van het Kanaal, die met klamme handjes naar de onmiddellijke toekomst kijken.
Voor de handelsrelaties zullen de partners terugvallen op de gewone WTO-regels die uiteraard veel nadeliger zijn voor iedereen. Het V.K. onderhandelt nu met de V.S., Japan, Australië, Nieuw-Zeeland en Noorwegen, maar ook dat vlot niet zo. Hoe zou het ook anders kunnen met diplomaten en ambtenaren die nooit eerder in hun beroepsleven dergelijke onderhandelingen hebben moeten voeren?
De financiële markten rekenen er op dat de City zo belangrijk is dat het allemaal wel los zal lopen, maar zekerheid is er niet.
En in de visserijsector? Er is een kleien kans dat hierover nog een akkoord kan afgesloten worden. Als dat niet gebeurt dan staat het zo goed als vast dat er schermutselingen komen met vissers wiens viswateren niet langer toegankelijk zijn.
Het spookbeeld van de no deal
Dit spookbeeld van een no-deal hangt sinds 2016 over het hele dossier. En toch was er niemand die er echt in durfde geloven. Want het is echt in niemands belang. E.U.-onderhandelaar Michel Barnier heeft altijd gedacht dat de Britten wel tijdig zouden inzien dat ze beter een paar toegevingen konden doen. En de Britten hebben er altijd op gerekend dat de E.U. uiteindelijk eieren voor hun geld zouden kiezen. Maar de E.U. is opmerkelijk eensgezind achter de oorspronkelijke standpunten blijven staan. Ze is wel doodsbang een flinke concurrent als buur te krijgen, een land waar de sociale en de milieunormen veel lager liggen en waar goedkoper kan geproduceerd worden. En daar is het het V.K. uiteindelijk ook om te doen. Waarom de E.U. verlaten als je toch de regels moet blijven respecteren?
Bovendien zijn de Britten wel heel erg traag geweest om te gaan begrijpen wat zo’n uittreding concreet betekent. Er is eigenlijk nooit echt onderhandeld, want de Britten wisten niet waarover en hadden helemaal geen strategie.
Op een kleine twee maanden van de feitelijke einddatum, begint het te dagen. Er moet iets gebeuren. De Britten zijn nu plots vooral bang geworden dat de problemen van de echte Brexit zullen verergerd worden door de coronacrisis en dat het land plots, van de ene dag op de andere, met tekorten geconfronteerd wordt van geneesmiddelen, brandstof en elektriciteit. Het kan leiden tot echte chaos en het staat zo goed als vast dat Johnson de schuld zal geven aan de pandemie.
Hoe dan ook is het nu alle hens aan dek. Er werd 800 miljoen euro uitgetrokken voor infrastructuurwerken in de havens, voor als er weer goederen moeten ingeklaard worden (wat tot grote vertragingen zal leiden).
Het leger werd opgeroepen zich klaar te houden voor eventuele airdrops, vooral voor de Kanaaleilanden. De Navy zal moeten tussenbeide komen als er clashes zijn in de viswateren.
En Ierland/Noord-Ierland? Niemand die er echt aan durft denken. Potentieel kan dit het einde worden van het vredesakkoord én van de interne markt…
