Bondgenoten bespioneren

Na Julian Assange is er nu Edward Snowden. De wikileaks van Assange – met dank aan Bradley Manning –  brachten ons onder andere, beelden van duidelijke schendingen van het oorlogsrecht, Snowden heeft het over massale afluisterpraktijken. De geheime documenten en praktijken van de mondiale bewaker van de democratie, de VSA, tonen een agressieve politiestaat die volop gebruikt maakt van illegale praktijken om zijn dominantie te verstevigen. Ook nu lijkt de lijn naar voor te komen dat de daad minder erg is dan het bekendmaken ervan.

Klokkenluider Snowden heeft ons eraan herinnerd dat de Verenigde Staten al jarenlang de internationale communicatie screent, met andere woorden dat ze zich bezig houdt met juridisch niet gestaafde afluisterpraktijken en spionage. Inderdaad, in 1986 publiceerde journalist Eric Laurent al een boek “La puce et les géants, de la révolution informatique à la guerre du renseignement” waarin hij deze praktijk beschrijft met een speciale aandacht voor de grote transnationale concurrentie. Sedertdien is de informatica-revolutie enorm versneld. Interessant om vast te stellen is dat het statuut van VS-bondgenoot een land niet vrijstelt van afgeluisterd en bespioneerd te worden.

Volgens een artikel in Der Spiegel heeft Snowden informatie dat de National Security Agency (NSA) van de Verenigde Staten regelrecht spioneerde in de burelen van de EU-vertegenwoordiging in Washington en New York. Een ‘top secret’ document van 2010 legt uit dat er niet alleen afluisterapparatuur was geïnstalleerd in de gebouwen waar de Europese Instellingen in Washington waren gevestigd, maar ook dat hun computernetwerk werd geïnfiltreerd. Zo had de NSA dus toegang tot gesprekken in de EU vergaderzalen maar ook tot e-mails en interne documenten op de computers. Een document van september 2010 spreekt van spionage bij de EU-vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties in New York en noemt Europa als een “location target”.

Snowdens documenten tonen ook aan de VS spionage overging tot elektronisch afluisteren in Brussel. Zowat vijf jaar geleden merkten de EU veiligheidsexperten dat verschillende telefoon oproepen kennelijk het  afstandsonderhoudssysteem van het Justus Lipsius Gebouw (Schuman plein) bestookten. Het Justus Lipsius Gebouw huisvest de diensten van de Europese Raad van Ministers en Staatshoofden, en staat vlak tegenover het Berlaymontgebouw van de Commissie.

De EU Beveiligingsdienst kwamen tot de vaststelling dat de oproepen afkomstig waren vanuit het NAVO hoofdkwartier in Evere, en meer specifiek van een gebouwencomplex dat losstaat van de rest van het NAVO hoofdkwartier en dat door de NSA wordt gebruikt. In de berichtgeving hierover wordt niet gezegd welke gevolgen deze bevindingen hebben gehad.

De VS staan uiteraard niet alleen met deze praktijken, naar verluidt gebruikt ook de Britse geheime dienst een gelijkaardig spionage computerprogramma waarbij wereldwijde telefoon- en internetverbindingen worden nagekeken.

De paranoia vanwege de Westerse autoriteiten over de NSA-klokkenluider was zo groot dat ze het vliegtuig van de Boliviaanse president deden landen in Oostenrijk, omwille van de veronderstelling dat het Edward Snowden aan boord zou hebben. Kennelijk is de invloed van de VS-bureaucratie zodanig groot dat EU-lidstaten zich tot alles willen lenen. Ze laten zich bespioneren, en  twijfelen niet elke wens van Washington positief te beantwoorden.

Dit speelt zich af tegen een achtergrond van onderhandelingen over een trans-Atlantisch handelsakkoord tussen de EU en de VS; wellicht zijn er na wat verbaal geweld hieromtrent vanuit Brussel geen verdere gevolgen te verwachten. En wie weet zijn de VS-onderhandelaars even goed ingelicht over de onderhandelingstactiek van de Europese ‘handelspartner’  als de EU-onderhandelaars zelf. Dat zal dan wel vlotjes lopen, zeker?