Bommen in plaats van een staat voor de Palestijnen

Op 1 mei 2003 overhandigden Amerikaanse ambtenaren namens president George Bush jr. zowel aan de Israëlische premier Ariel Sharon als aan diens Palestijnse collega Mahmoed Abbas een ambitieuze “roadmap” voor vrede. Al eind 2003 zou er een “voorlopige” Palestijnse staat zijn en eind 2005 een “definitieve”. Toen daar niets van in huis kwam werd eind 2008 vooropgesteld. In plaats van een staat kregen de Palestijnen eind 2008 een nieuw bloedbad te verwerken als eindejaarscadeau van de Israëli’s.

Al onmiddellijk bij de lancering van die “roadmap”, een wegenkaart of routekaart naar vrede, later als “stappenplan” aangeduid, was duidelijk dat daar niets van in huis zou komen. Uitpers schreef dit ook(1). Dit alhoewel een fameus “kwartet”, bestaande uit de Verenigde Staten, Rusland, de Europese Unie en de Verenigde Naties daar zijn schouders onder zou zetten. De vraag is dan ook wat bv. de speciale vertegenwoordiger van de EU voor het Midden-Oosten, de Belgische diplomaat Marc Otte, en later ook de speciale vertegenwoordiger van het kwartet, de Brits oud-premier Tony Blair, beide notoir pro-Israël, ooit hebben gedaan behalve riante vergoedingen opstrijken, van het ene luxehotel naar het andere reizen en, vooral, Israël door dik en dun verdedigen.

Bijeenkomsten en conferenties waren er genoeg; rondreizen van president Bush, en nog veel meer van zijn minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice, ook. Buiten gebakken lucht leverde die “diplomatieke drukte” – men zou beter van oplichting of bewuste misleiding van de publieke opinie spreken – niets op. Nog op 26 september liet het kwartet horen dat het nog hoopte dat er tegen eind 2008 een akkoord zou zijn. Het sprak eveneens zijn “diepe bezorgdheid” uit over de voortdurende kolonisatie! Hypocrieter kon niet.

De reden voor de mislukking is overduidelijk: de VS, Rusland en de EU lieten alles afhangen van de goede wil van Israël. Zoals gewoonlijk kreeg Israël feitelijk carte blanche om te doen wat het wil, ook geweld gebruiken eerder dan te onderhandelen, koloniseren en sluipend de rest van Palestina annexeren. En wat Israël wilde werd onmiddellijk duidelijk. In plaats van de door Bush gevraagde stopzetting van de kolonisatie, is die sedertdien nog fors opgedreven. Israël begreep best het onderscheid tussen Amerikaanse en Europese lippendienst en de vrije hand en het groene licht voor om het even wat, die het werden gegeven.

Beloften om het leven van de Palestijnen te vergemakkelijken werden nooit uitgevoerd. Zo was er nooit een vermindering van het aantal controleposten op de Westelijke Jordaanoever, die bedoeld zijn om de Palestijnen het leven zuur te maken; er werd lustig voortgebouwd aan de apartheidsmuur rond de Palestijnse enclaves, die de bewegingsvrijheid verder beperkte ondanks het vonnis van het Internationaal Gerechtshof; er kwam geen afbraak van de zelfs onder het Israëlisch recht “illegale” kolonies (onder het internationaal recht zijn ze allemaal illegaal). Landconfiscaties en etnische zuivering gingen en gaan nog onverminderd door. De Gaza-strook die de Israëli’s “ontruimden” werd aan een strakke blokkade onderworpen met medeplichtigheid van president Mahmoed Abbas en van Egypte, die ermee instemden dat Israël de landsgrenzen evenals de territoriale wateren en het luchtruim zou controleren.

Geen wonder dat de speciale gezant van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties voor de bezette gebieden, Richard Falk, een professor internationaal recht aan de Princeton Universiteit, spreekt van “oorlogsmisdaden” en het Internationaal Strafrechthof opriep de mogelijkheid te onderzoeken om de Israëlische leiders in staat van beschuldiging wegens oorlogsmisdaden. Het werd hem niet in dank afgenomen door Israël, dat hem prompt oppakte toen hij op 14 december op de Ben Goerion-luchthaven van Tel Aviv landde en hem een dag later deporteerde. Het wil geen officiële pottenkijkers in de bezette gebieden, die, als ze hun werk goed doen, niet anders kunnen dan voor Israël vernietigende rapporten schrijven.

Streven naar vrede met de Palestijnen, een doel waar Israël wel lippendienst aan bewijst, is wel iets heel anders dan de Palestijnen beroven, vermoorden en op alle mogelijke manieren pesten. Ook met de Israëlische Palestijnen wil Israël overigens niet in vrede – en zeker niet op voet van gelijkheid – leven. Israël is immers een “joodse” staat, niet die van al zijn burgers. Er wordt een officiële racistische en discriminerende apartheidspolitiek gevoerd. Recentelijk nog werd bepaald dat Israëlische Palestijnen die met een Palestijnse uit de bezette gebieden in het huwelijk treden, hun echtgenotes niet langer naar Israël mogen brengen. Voor joden bestaat er geen enkele beperking. Merkwaardig genoeg erkent ook de EU Israël als “joodse staat” en stemt het dus in met de discriminatie en apartheid. Nog merkwaardiger is dat de EU, ondanks haar racistische politiek, in Israël een aantal Palestijnen betaalt om te ijveren voor meer burgerrechten. Het weet dus heel goed dat die worden geschonden.

Er is bij de Israëli’s, behalve bij een zeer kleine minderheid, geen wil tot vrede, geen wil tot integratie in de regio. De Palestijnen en andere Arabieren moeten zich alleen maar onderwerpen. Zoals Egypte en Jordanië dat door hun vredesverdragen hebben gedaan – waarvoor hun leiders wel pakken dollars en euro’s krijgen van het Westen, maar alleen misprijzen van de overgrote meerderheid van hun eigen bevolking. Aan het Arabische vredesplan van 2002, dat ontruiming van alle bezette gebieden vraagt in ruil voor volledige diplomatieke betrekkingen en normalisatie met alle Arabische landen, heeft Israël geen boodschap. Het heeft het dan ook gewoonweg verworpen, uiteraard met feitelijke Amerikaanse en Europese steun.

Eigenaardig genoeg heeft die onwil tot nog geen enkele sanctie geleid. Ook mensenrechtenschendingen, oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mensheid, systematische foltering, schendingen van het internationaal recht en van het humanitair recht – en deze lijst is niet exhaustief – worden Israël door het Westen vergeven. Nochtans zouden sancties, zelfs het dreigen ermee, tegen een land dat voor 100% afhankelijk is van dit Westen Israël echt op het vredespad kunnen zetten. In feite kon het conflict al jaar en dag geleden zijn opgelost als het Westen dat wilde. Niet dus.

Meer nog, Israël wordt voortdurend beloond voor zijn mis- en schanddaden. Zo heeft de NAVO in 2006 Israël, als “gelijkgezinde partner” een statuut van geprivilegieerde relatie met het bondgenootschap gegeven(2). Dat Israël kort daarvoor een oorlog voerde tegen Libanon, waarbij het zuiden van dat land vol werd gegooid met fragmentatiebommen die nu nog altijd slachtoffers eisen, bleek geen enkel bezwaar. Van goede vrienden ziet men heel veel door de vingers.

Het akkoord tussen de NAVO en Israël bestrijkt 27 domeinen, waaronder dat van de non-proliferatie van massavernietigingswapens in de regio. Dat wordt in alle ernst op papier gezet, terwijl Israël – naast de VS – het enige land in de regio is dat over het hele gamma van massavernietigingswapens beschikt, de zgn. ABC-wapens: nucleaire, biologische en chemische. En daar met westerse steun nog altijd voort aan werkt. Zo wordt er nog altijd gezocht naar een ultiem wapen dat alleen niet-joden zou doden. Waarbij er wordt vanuit gegaan dat joden een eigen genetisch patroon zouden hebben en dragers van die “joodse genen” dus immuun zouden zijn voor zo’n biologisch wapen.

Ook de EU is uiterst genereus voor Israël. Ze betaalt niet alleen de bezetting van Palestina, die ze dan bovendien nog voorstelt als steun aan de Palestijnen, maar ze haalt de banden met Israël steeds nauwer aan. Het is het eerste land van het Midden-Oosten dat een Associatieverdrag met Europa kreeg en nu heeft de Unie besloten dat akkoord, natuurlijk ook als eerste, op te waarderen. Dat werd begin december unaniem beslist op de Europese Raad van de 27 ministers van Buitenlandse Zaken. Zoals in het Associatieverdrag staan ook in de nieuwe overeenkomst mensenrechtenbepalingen, maar zoals in het Associatieverdrag, is dat alleen maar lippendienst aan de princiepen. Die bepalingen, zo werd door de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Bernard Kouchner, de man van de “humanitaire interventie” – maar natuurlijk niet voor de Palestijnen – toegegeven, zijn geen voorwaarden voor de opwaardering. Hij sloot ook elke druk op Israël uit.

Volgens hem heeft de beslissing van de Europese ministers “geen politieke betekenis” en zou ook de overeenkomst met de Palestijnen opgewaardeerd worden. Hij moest wel toegeven dat dit moeilijk zal zijn omdat “de Palestijnen geen staat hebben”(3). Het woordje “nog” (bij geen staat) ontbreekt. De opwaardering is allesbehalve neutraal en heeft zeker politieke betekenis. Het duidt erop dat de EU het idee van een Palestijnse staat heeft laten vallen en onvoorwaardelijk achter Israël, en alles wat het doet, blijft staan. Volgens de Israëlische krant Haaretz(4) hebben de EU-ministers van Buitenlandse Zaken alvast een voorgesteld actieplan voor 2009 voor het “vredesproces” (alhoewel het woord vredesproces hier zeker niet van toepassing is: er is er nooit een geweest) vertikaal geklasseerd op Israëlisch verzoek.

Te pas en te onpas (en in dit geval zeker te onpas) doen de NAVO en de EU de wereld kond dat ze voor “waarden” staan, zoals democratie, mensenrechten enz. Als men die verklaringen toetst aan de praktijk, staan de NAVO en de EU echter voor racisme, mensenrechtenschendingen, oorlogsmidaden(5), misdaden tegen de mensheid, schendingen van het internationaal recht enz. Israël is overigens niet het enige land dat van dit uitzonderingsregime geniet – alhoewel het dit in extreme mate geniet. Ook de “strategische bondgenoot” Turkije, Saoedi-Arabië, Egypte… naast nog een reeks andere landen genieten van dit “gunstregime”. Voorwaarde is dat men tot het westers kamp wil behoren. Alhoewel de toestand inzake mensenrechten in Saoedi-Arabië zeker even erg is als in Iran zal alleen Iran met de vinger worden gewezen. En een land als Libië dat voortdurend aan de schandpaal werd gezet, wordt dat nu niet meer omdat “de leider”, kolonel Kadhafi, na de invasie van Irak in 2003 uit vrees voor zijn troon, plots “zijn broek heeft laten zakken”, zoals men dat in de Arabische landen zegt. Zijn regime is in wezen niets veranderd, maar Kadhafi is nu “onze bastaard” zoals de Amerikanen dat vroeger over hun bloeddorstige bevriende Latijns-Amerikaanse dictators plachten te zeggen.

Uiterst merkwaardig is dat christendemocraten, maar ook sociaaldemocraten en liberalen, die beweren voor “waarden” op te komen, Israël ongestraft laten begaan. Zo staan de christendemocraten in het Europese Parlement als één man achter de opwaardering van het akkoord met Israël. Dat ze achter Israël staan is één zaak, maar voor hun vriendschap en voor de Europese steun en geld, die elke vreedzame oplossing in het Midden-Oosten onmogelijk maken, zouden ze op zijn minst respect voor de met hun lippen beleden “waarden” kunnen vragen. En dit ook als effectieve voorwaarde moeten stellen.

Hallucinant ten slotte, is de uitleg van hoge Europese ambtenaren dat de opwaardering van het akkoord met Israël Europa zal toelaten invloed zal hebben op het vredesproces. Nog nooit heeft Europa Israël een strobreed in de weg gelegd. Nooit heeft het iets kunnen en willen voorkomen of verhinderen. Zeker niet de kolonisatie. Er leven nu ruim 500.000 Israëli’s in de bezette gebieden, dankzij de stilzwijgende en ook financiële steun van Europa, waardoor alleen al een “rechtvaardig en duurzaam” vredesakkoord, waarvan sprake in Veiligheidsraadresolutie 242 van 1967, onmogelijk is geworden. De EU heeft het niet alleen geweten, het heeft het ook gewild.

Als er discussie is over de mensenrechten, houdt het Westen vol dat die “universeel” zijn. In de praktijk zijn ze dat niet. Zo gelden ze bv. gewoonweg niet voor de Palestijnen. Overigens veegt het Westen met de meeste mensenrechten, zoals op papier gezet in de nu 60 jaar oude “Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”, de vloer aan(6). Al in september 1982 pleitte de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Leo Tindemans voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York voor de formele afschaffing van de meeste mensenrechten omdat die toch niet worden nageleefd. Het ging hier vooral om de sociale en economische rechten van elke mens. Die idee heeft intussen haar weg verder gevonden. Tot in het ontwerp van EU-grondwet, waarin bv. het “recht op arbeid” werd afgeschaft en vervangen door het recht om te werken. Wat iets helemaal anders is. Ook de vrouwenrechten werden er straal in genegeerd, wat, verbazingwekkend genoeg, zonder meer werd aanvaard door de meeste vrouwelijke Europese parlementsleden. Ook op dit vlak wil de neoliberale ideologie een terugkeer naar de 19^de eeuw.

(Uitpers, nr 105, 10^de jg., januari 2009)

(1) Een wegenkaart naar nergens voor de Palestijnen, Uitpers nr. 42, mei 2003.
(2) Zie hierover: Ludo De Brabander, De NAVO gaat globaal. Het eerste iondividuele samenwerkingakkoord buiten Europa is voor… Isrsaël, Uitpers, nr. 81, december 2006.
(3) Zie hierover: Michel Bôle-Richard, Le pari israélien de l’Union européenne, in Le Monde, 21-22 december 2008.
(4) Zie in de rubriek Discussie het stuk van Lucas Catherine, Europa, Israël, Palestina.

(5) Er zijn twee gevallen bekend waarbij Groot-Brittannië en Nederland verhinderden dat van oorlogsmisdaden verdachte Israëlische hoge militairen werden gearresteerd. België paste zijn “genocidewet” aan om te voorkomen dat Israëli’s – in dit concrete geval de toenmalige eerste minister Ariel Sharon – in België zouden worden berecht. Ook in landen, zoals Frankrijk en Duitsland, waar om het even wie kan worden vervolgd voor oorlogsoorlogsmisdaden, waar ze ook zijn gepleegd, blijven Israëli’s buiten schot. Met andere woorden Israëlische oorlogsmisdadigers worden door Europa beschermd.

(6) Zie hiervoor elders in Uitpers het artikel van Ivo Flachet: Naar een progressieve visie over mensenrechten: is de volledige realisatie ervan mogelijk in de huidige maatschappij?.