‘De grootste vijand van links is altijd het andere links’, nergens is dit zo waar als momenteel in Bolivië. Huidig President Luis Arce van MAS (Movimiento al Socialismo) is er in een bittere strijd verwikkeld met Evo Morales, de ex-President van Bolivië en eveneens van MAS.
De gebeurtenissen van 2019 liggen nog vers in het geheugen. Morales nam deel aan de Presidentsverkiezingen, hoewel dat eigenlijk niet mocht omdat hij al veertien jaar lang aan de macht was geweest. Er werd een staatsgreep gepleegd, er volgden dagen van veel geweld met tientallen doden, de rechtse Janine Añez kwam aan de macht en bij de verkiezingen van 2020 werd Luis Arce tot President verkozen met 55 % van de stemmen. Añez ging de gevangenis in en wordt momenteel berecht. Evo Morales was tijdens de staatsgreep naar Mexico gevlucht en vestigde zich korte tijd later in Argentinië. Al die tijd, ook tijdens zijn Presidentschap, bleef hij voorzitter van de cocaboeren in Chapare.
Met de Presidentsverkiezingen van 2025 in het verschiet meldt Evo Morales zich opnieuw. De rivaliteit met zijn vroegere Minister van Economie is alleen maar toegenomen, zeker omdat verwacht wordt dat ook hij kandidaat wil zijn. Grondwettelijk gezien kan Morales niet in aanmerking komen, maar dat stoort hem niet. Hij blijft overigens de volle steun genieten van een brede aanhang binnen MAS, vooral de cocaboeren.
Eind juni 2024 vond een poging tot staatsgreep plaats tegen de huidige regering. Niets van, zegt Morales, dit werd opgezet door de President zelf, om zijn reputatie wat op te krikken.
Economisch gezien zit Bolivië inderdaad in een zware crisis. De meerderheid van MA S in het Parlement is eveneens verdeeld en blokkeert belangrijke beslissingen. Er is een ernstig tekort aan Dollars én aan brandstof. De consumptieprijzen rijzen de pan uit.
Morales blijft stokebrand en organiseerde in september een lange mars van 190 km, met zijn aanhang, naar de hoofdstad La Paz.
De regering greep naar het juridische wapen. Morales wordt nu aangeklaagd wegens seksueel misbruik van een vijftienjarig meisje waarmee hij een kind heeft gemaakt. Feiten die al lang zijn bekend, maar nu worden aangegrepen om hem het zwijgen op te leggen.
Daarop werden een hele reeks wegblokkades ingesteld die de economische problemen alleen maar verergeren. Arce dreigt met politie en/of legeroptreden, Morales dreigt met doden. Arce antwoordt dat sinds het begin van de protesten er al 70 gewonden zijn gevallen, 9 burgers en 61 politiemensen.
Veiligheidshalve vervangt President Arce de nationale en departementale politiechefs. In Augustus had het Hooggerechtshof al de organisatie van voorverkiezingen voor 2025 ‘uitzonderlijk’ geschrapt.
Ondertussen wordt Morales ook door de Argentijnse regering (van uiterst rechts) beschuldigd van seksueel misbruik van minderjarigen. Tijdens zijn politiek asiel in het land zou hij een groep minderjarige meisjes uit Bolivië hebben laten overkomen als huishoudhulp.
Afgelopen zondag 27 oktober dan, wordt een aanslag gepleegd op een autokonvooi waarin Morales reisde. Hij beschuldigt prompt President Arce die op zijn beurt Morales beschuldigt van een enscenering. Morales blijft beweren dat Arce goed weet wie de aanslag pleegde, maar weigert op te treden.
Na twee weken van wegblokkades grijpt het leger wel degelijk in. Morales kondigt een ‘pauze’ aan en verkondigt in hongerstaking te gaan, tot er een dialoog met de regering wordt opgezet om alle problemen uit te klaren.
Zijn aanhangers kunnen daar geen genoegen mee nemen en hebben nu drie kazernes bezet en houden zo’n 200 militairen gegijzeld.
Het is een bijzonder triest schouwspel. De linkse regering van President Evo Morales was ontstaan uit een authentieke volksbeweging. Die beweging heeft zich moedig kunnen herpakken na de staatsgreep van 2019 en heeft zonder meer voor een vreedzame revolutie in het land gezorgd. Vandaag gaat de beweging ten onder aan klassieke ruzies tussen twee leiders, over macht en invloed. Het leidt naar de afgrond, onvermijdelijk.
