Het boek «Handelaars in nieuws » is zopas, met enkele maanden vertraging, verschenen. Uitpers besprak dat boek van zijn redactielid Freddy de Pauw in juni 2005 (nr.65) en publiceerde er een uittreksel uit. Door problemen met het auteursrecht van de cover liep de publicatie vertraging op.
Intussen hebben de in dat boek geschetste evoluties zich verder doorgezet. Enkele gebeurtenissen illustreren dat:
- Bij de politieke crisis op het einde van de zomer in Oekraïne reageerden veel westerse media ontgoocheld dat Joesjtsjenko zijn hervormingen, waaronder de strijd tegen corruptie, nog niet had kunnen doorvoeren. Het enthousiasme van de “oranje revolutie” was weg. Bitter weinig media gaven toe dat ze zich gewoon eind 2004 hadden vergist. Ze hadden het toen voorgesteld als een strijd van goed tegen kwaad, van westersgezinde democratische hervormers tegen relieken van de Sovjettijd. Terwijl de werkelijkheid toch zo anders was, namelijk een gevecht van clans van oligarchen om de rijdkommen. Zelfs toen dit nu zonneklaar werd, hadden media het moeilijk die feiten onder ogen te zien en bleven ze het maar hebben over “de populaire Timosjenko”, een allesbehalve ordinaire plunderaarster.
- In de campagne voor de Duitse verkiezingen, gaven de meeste Duitse media – en ook buitenlandse – een staaltje van manipulatie en propaganda ten beste. Oskar Lafontaine werd voorgesteld als een man zonder scrupules die zelf in weelde baadt en alleen maar uit is op wraak. Tot op de laatste dag van de campagne spuwden talrijke media gif naar Lafontaine die weinig kansen kreeg om zich te verdedigen tegen de resem lasterlijke bijvoeglijke naamwoorden. Dit was gewoon walgelijk.
- Tony Blair heeft de BBC ondanks enkele ingrepen toch nog niet naar zijn hand kunnen zetten. Want hij vond het nodig de BBC de mantel uit te vegen voor de berichtgeving over de nasleep van Katrina. De BBC zou veel te kritisch zijn geweest voor de Amerikaanse autoriteiten, terwijl ze dat zeker niet meer was dan de meeste Amerikaanse media. Precies de kritischer toon van die Amerikaanse media tegenover de autoriteiten was een van de meest positieve evoluties van de jongste maanden.
- De wapenfabrikanten blijven erg actief in de mediasector.
De Arabische zender Al Jazeera, gebaseerd in Qatar, startte in september een Arabische jeugdzender. De zender wordt voor 90 procent gecontroleerd door de Stichting van Qatar voor Opvoeding, Wetenschap en Gemeenschapsontwikkeling voorgezeten door Sjeika Mozah, echtgenote van de emir van Qatar. Om de zender op te starten deed ze in 2003 een beroep op Lagardère Images International, filiaal van de groep Lagardère die een groot mediarijk heeft, maar ook grote belangen heeft in de wapenindustrie. De wapenfabriek Matra behoorde tot het imperium. Het maakt sinds 2000 deel uit van de EADS (European Aerospace and Defence Systems Company) dat een van de grote spelers is in de wapenindustrie. Lagardère onderhoudt al decennia lang zeer goede betrekkingen met het emiraat van Qatar, wat zich ook vertaalde in wapencontracten. Qatar kocht o.m. Exocet, Magic en Micas raketten van EADS. Qatar Airways was er ook het eerst bij om de Airbus te bestellen.
In het prestigieuze medische weekblad The Lancet verscheen op 9 september een zeer merkwaardige commentaar. De redactie leverde daarin kritiek op de uitgever, Reed Elsevier. Volgens de redactie heeft de uitgeverij de reputatie van The Lancet besmeurd door mee een wapenbeurs te organiseren. Tot Reed Elsevier behoort namelijk ook ‘Spearhead’, een van de organisatoren van een internationaal “salon” waar meer dan duizend wapenfabrikanten hun waren aanprijzen. Daaronder ook splinterbommen “die geen enkel onderscheid maken tussen militairen en burgers”, aldus The Lancet die er bij Reed Elsevier op aandrong te stoppen “met elke economische bedrijvigheid die de gezondheid en het welzijn van de mensen, vooral de burgerbevolking, bedreigt”. “De deelnemers aan het salon hebben garanties geboden inzake het gebruik van het materieel”, antwoordde de uitgeverij.
- Tenslotte citeren we uit ‘Diogenes 61’ (www.mediadoc.be)over een gebeurtenis bij Het Volk:
Het Volk verandert van commentaar:
Paul Janssens monddood gemaakt
In het persoverzicht van Radio 1 vielen de commentaren van Paul Janssens in Het Volk regelmatig op. Het was een tegendraadse stem, een stem die niet meeliep in de ‘pensée unique’ van de vrije marktlogica. Janssens liet de stem horen van de grote meerderheid van de mensen die in dit land in de eerste plaats van hun arbeid leven of die van arbeid verstoken zijn. Voor Janssens waren de zogenaamde wetten van de vrije markt geen natuurwetten waar niet tegen in te gaan is. Hij verkondigde geen revolutionaire ideeën. Zijn commentaren weerspiegelden in de eerste plaats een gezonde syndicale reflex.
Dat staat allemaal in de verleden tijd. Van VUM-personeelsleden vernamen we dat Janssens begin van de zomer plotseling te horen kreeg dat het gedaan is met commentaren schrijven. Volgens deze bronnen was het argument daarvoor dat er enkele brieven waren gekomen van middenstanders die aanstoot namen aan de commentaren van Janssens.
Het is een hoogst merkwaardig argument. Ten eerste omdat het komt bij een krant die toch een lange geschiedenis heeft als een vakbondskrant die zich niet in de eerste plaats tot de middenstanders richt. Maar ja, in een wereld waarin alleen nog de marktlogica telt, is dat niet zo onverwacht. Maar wat dan met de naar onze informatie veel talrijker brieven aan De Standaard van lezers die aanstoot nemen aan de propagandistische artikels van barones Doornaert, zelfs lezers die daarom afhaken.
Hoe dan ook, het persoverzicht wordt op die manier nog wat meer gestroomlijnd. (A.N.)
P.S. Via via probeerden we ondertussen om Janssens tot een reactie te bewegen. Tevergeefs. Wel hebben journalisten van Het Nieuwsblad en Het Volk bevestigd dat Janssens nu gewoon redactiewerk moet doen en geen commentaren meer mag schrijven. Vermits Janssens zelf blijkbaar niet wil reageren, kan men vermoeden dat hij onder druk gezet is om ‘de vuile was’ van de VUM binnenskamers te houden. (jpe)
Hoe de VUM aan Vlaamse monumentenzorg doet
Wat stelt ‘Het Volk’ eigenlijk nog voor ? Wie de krant al eens vergeleken heeft met die andere uitgave van de VUM, ‘Het Nieuwsblad’, kan vaststellen dat Het Volk en Het Nieuwsblad grotendeels dezelfde kranten zijn geworden. In een uiteenzetting over mediaconcentratie toonde ik een tijdje geleden de cursisten beide kranten pagina voor pagina. De lachsalvo’s waren niet van de lucht. ‘Knak hetzelfde’ … Met het behoud van ‘Het Volk’ als ‘onafhankelijke’ titel, doet de VUM aan monumentenzorg op zijn Vlaams: achter de gevel breekt men alles tot en met de grond af, maar de gevel, die laat men staan en zo wordt het monument zogezegd gered. Komaan zeg, dat de VUM dan ‘Het Volk’ gewoon opdoekt hé … (jpe)
Al deze zaken raakten dus niet meer in “Handelaars in nieuws”.
(De Pauw Freddy. Handelaars in nieuws. 144 blz., 15,95 euro. ISBN 90 5826 355 X)
