Het is banaal geworden, het verwijt zich een cultuur toe te eigenen die met jouw persoon niets te maken heeft. Zelfs een term gebruiken die wel tot je cultuur behoorde, maar negatief is voor anderen, is taboe. Zo ondervindt nu professor Verushka Lieutenant-Duval van de Universiteit van Ottawa, Canada. Zij gebruikte, in een historische context, het woord “N—“.
Ze gebruikte het voluit: “nigger” zei ze, terloops. Ze is professor kunstgeschiedenis, specialisatie uitbeelding van seksuele identiteiten in de beeldende kunst. Ze had het over “subversieve resignificatie”, een andere betekenis aan iets geven. Met als voorbeeld “queer”, lang gebruikt als scheldwoord voor homo’s. Maar de homobeweging nam het gewoon over voor eigen positief gebruik.
Er zijn nog voorbeelden, zei ze. Zoals Afro-Amerikaanse artiesten die trachten het racistische scheldwoord “nigger” affirmatief aan te wenden. Beetje zoals John Lennon deed met zijn “Woman is the nigger of the world, yes she is…” Lennon heeft daar bij mijn weten geen verwijten voor gekregen.
Professor Lieutenant-Duval wel. Een van haar studenten liet haar dezelfde avond weten zich zeer ongemakkelijk te voelen omdat zij dat woord had uitgesproken. “Een blanke zou dat nooit mogen gebruiken”, zei de studente. De prof bood haar excuses aan. Maar enkele studenten eisten via de studentenbond sancties. Haar adres en telefoonnummer werden via de zogenaamde sociale media verspreid.
Banvloeken
De prof verdedigde zich, ze dacht dat er nog zoiets was als academische vrijheid. Dat bleek een vergissing. De rector deed haar drie weken schorsen en zei dat het niet aan leden van de heersende groepen is om uit te maken wat een “micro-agressie” is. Als iemand zich beledigd voelt, is men schuldig.
“Hoe kan ik nog vermelden dat de moeder van Alexandre Dumas een slavin was terwijl mijn voorouders nooit slaven zijn geweest”, aldus een professor Franse literatuur. Hij schreef een brief van steun die 34 collega’s ondertekenden. Hoe kunnen we met dergelijke taboes nog geschiedenis onderrichten, wierpen ze op. “Het doet me beetje denken aan wat Samuel Paty in Frankrijk is overkomen”, zei een ondertekenaar.
Maar 559 andere collega’s beschuldigden hen van racisme en namen het op voor de studenten die zich aangevallen voelden. Premier Justin Trudeau beperkte zich tot de gratuite verklaring dat hij alle racisme veroordeelt.
Intussen is hier alweer een stap gezet naar nog meer censuur en vooral zelfcensuur.
(Een toemaatje: Mijn vriend Mohamed uit Berchem was 20 jaar geleden verontwaardigd toen we spraken over “les noirs”. Je moet zeggen “les Blacks”, zei M. Hij keek erg onthutst bij de uitleg dat Black ‘noir’ betekent. Zonder verdere commentaar.