Geen kwaad gesproken van Ramallah, die leuk bestuurde Palestijnse stad op de Westoever, een boogscheut ver van Jeruzalem, een weerzien na twaalf jaar. Ramallah is nog steeds zogenaamd de hoofdstad, de zetel van de Palestijnse Autoriteit, die zogenaamd de regering is van wat de Palestijnse staat zou of had moeten worden. De echte hoofdstad moest Jeruzalem zijn. Nog.
Oslo
Al die dubbelzinnigheden en tegenstrijdigheden zaten ingebakken in de zogenaamde “Oslo-Akkoorden” van 1993 en ‘95, die kaderden in een snel veranderende realiteit en geen rekening hielden met machtsverhoudingen. Of met de toenemende macht van Joodse kolonisten in de Bezette Gebieden van Gaza, de Westoever en Oost-Jeruzalem (dat dus de hoofdstad moest worden van de aankomende Palestijnse staat.
Zeldzaam waren toen de Palestijnse (en andere) waarnemers die de akkoorden radicaal afkeurden. Zeldzaam zijn nu zowel Israëli’s als Palestijnen die er een goed woord voor over hebben. Wat de Oslo-Akkoorden nu nog het meest typeert is de brutale systematische manier waarop Israël ze geschonden heeft.
En de Palestijnse Autoriteit (PA) die na de dood van Yasser Arafat in 2004 van zoveel belovend begin van iets nieuws, afgleed naar de treurige herhaling van aloud Midden-Oosters autoritarisme. Met een bureaucratie die als enig doel nog heeft zichzelf in stand te houden, en daarom in de Westoever optreedt als hulpje van het Israëlische bezettingsapparaat. Gedwongen door Israël en de omstandigheden? Welja, maar daar zijn de Palestijnen niets mee. Die trekken hun plan maar.
De taxichauffeur in Ramallah, heeft hij heimwee naar de tijd van Yasser Arafat in zijn Muqattah, zijn hoofdkwartier? ‘De Palestijnse Autoriteit,’ zegt hij, ‘Bezetting numero twee.’
Want de Autoriteit is lamgeslagen. Door Israël en de ongelijke machtsverhoudingen; maar ook en misschien vooral door haar afglijden naar een autoritair regime met een monddood gemaakt parlement, steeds meer macht geconcentreerd in één man, de versleten president Mahmoud Abbas en het kliekje rondom hem, die geen heil zien dan in het plooien naar de wensen van de Verenigde Staten en Israël — wat zij nog steeds “onderhandelingen” plegen te noemen — , en hun geheime politie.
‘Wij hebben een leger van zeven veiligheidsdiensten en geheime politie,’ zegt mijn vriend Mohammed, ‘Ik vind dat één wel genoeg zou zijn. Maar ik ben ook blij dat ze er zijn, want die lui hebben dan tenminste een salaris.’
De leraars in de Westoever zijn al drie maanden in staking omdat de P.A. hun loon niet uitbetaalt.
A, B en C
De Oslo-akkoorden (1993 /1995) verdeelden de bezette Westoever in drie “areas”. Area A bevatte met 18 % van de oppervlakte de steden zoals Ramallah, Nabloes, Hebron, Jericho, die onder Palestijns bewind vielen. Area B met 22 % kleinere vlekjes, dorpen onder gemengd Israëlisch-Palestiijns bewind, en Area C, die met 60 % het grootste, en veel schaarser bewoonde deel van de Westoever omvat — met onder meer de vruchtbare Jordaanvallei er in —, en geheel door Israël gecontroleerd wordt.
Areas A, B en C zouden op verschillende tijdstippen aan de Palestijnse Autoriteit overgedragen worden: A onmiddellijk na de akkoorden, B na verloop van tijd, en C ergens in de toekomst — men dacht, na een jaar of tien, met de definitieve akkoorden.
Alleen zijn die akkoorden er nooit gekomen en is dit alles nooit gebeurd. De “eilandjes” van A en B zijn nog altijd vlekken in de grote area C en zijn nauwelijks met elkaar verbonden: wegen worden gesloten of geblokkeerd door militaire controleposten, de nieuwe wegen die Israël onvermoeibaar aanlegt op Palestiijns gebied zijn er alleen voor de Joodse kolonisten en mogen door Palestiijnen niet gebruikt worden. In Israël is de consensus meer en meer dat Area C gewoon Israël is. Dat impliceert, in de Israëlische logica, dat de Palestijnen die daar wonen er eigenlijk weg moeten. De evacuatie is al begonnen, eerst en vooral door er de Bedoeïenen het leven onmogelijk te maken.
“Terroristen”
Ondertussen voert het Israëlisch bezettingsleger haast wekelijks raids uit, liefst ’s nachts, in de steden van de PA. Ramallah wordt daarbij niet gespaard, maar vooral de meer onverzettelijke steden als Nabloes en Jenin worden geregeld aangevallen.
Het leger zoekt daar dan naar “terroristen”, dat wil zeggen Palestijnen die het verzet niet opgegeven hebben, en meestal zijn dat dan militanten van de “Islamitische Djihad”, een concurrerende organisatie van Hamas, dat de Gaza Strook regeert. Die twee zijn islamitische groepen, wat het Israël gemakkelijker maakt ze bij zijn Westerse vrienden als “terroristen” te verkopen.
Maar Hamas lijkt verzwakt in de Westoever, en de Islamitische Djihad wordt geregeld uitgemoord. Voor ongedurige Palestijnse jongeren lijkt ook daar de toekomst niet meer te liggen. Naar de seculiere of “politieke” organisaties uit het verleden, Fatah (de organisatie waar de PA op steunt) en het PFLP (Volksfront) of DFLP (Democratisch Front) hoor je nog maar weinig verwijzen. Terwijl de druk op de ketel blijft toenemen.
In Mei 2021 begonnen in Jenin Palestijnen terug te schieten op binnenvallende Israëlische troepen. Dat was in bijna twintig jaar niet meer gebeurd. Sindsdien gebeurt het geregeld. De Palestijnse Veiligheidstroepen van de PA komen daar niet in tussen, want volgens de Oslo-akkoorden mogen ze dat niet, al gelijk hoeveel doden er vallen.
Op 22 Februari 2023 voerde het Israëlische leger overdag een raid uit in de oude stad van Nabloes. De gevechten eisten 11 doden en meer dan honderd gewonde Palestijnen. Toen het leger zich terugtrok liepen de straten vol betogende Palestijnen — niet zozeer tegen Israël als wel tegen de PA. Iedereen had immers een jeep van de Palestijnse troepen voorbij de Israëli’s zien rijden en van krommenaas gebaren.
De groep die voortaan gevolgd werd, waren de jongeren van het “Leeuwenhol”, in Nabloes. Niemand weet, overigens, zogenaamd wie dat zijn. Ze zijn niet verbonden aan een organisatie, ze zouden geen centrale leiding hebben (een centrale leiding zou binnen de kortste keren door de Shin Beth geëlimineerd zijn), en waarschijnlijk ook geen strategie.
Wanhoop
Oudere Palestijnen met wie je spreekt weten het ook niet. Maar die zeggen wel dat het antwoord nu inderdaad van de jongeren moet komen, en dat die mettertijd hun strategie of hun coherentie ook wel zullen vinden.
Wanhoop en uitzichtloosheid blijven immers toenemen. Zelfs in theorie kunnen lucide Palestjjnen internationaal geen land of macht meer noemen die hun tegen Israël zou kunnen of willen bijstaan. En Israël vreet week na week meer stukken land aan. In Area C woonden 600.000 Palestijnen, nu nog 40.000, zegt Terry Boullata in Jeruzalem, maar er zitten nu een miljoen Joodse kolonisten in de Bezette Gebieden. ‘Dit is geen gewone bezetting meer, dit is een koloniaal regime. Je kunt het alleen nog etnische zuivering noemen. Ethnic cleansing.’
Want dat is waar het voor hen op neerkomt: een “nieuwe Nakba”, een, nieuwe uitdrijving.
Wat ze ertegen zullen doen, blijft in het ongewisse. Het antwoord zal van de jongeren moeten komen. Hun vaders vochten 25 jaar geleden in de Intifada.
Gaza
Ongeveer 4500 Palestijnen zouden Israëlische gevangenissen bevolken, 967 volgens de cijfers van Gideon Levy ’administratief’, dat wil zeggen zonder vorm van proces. Een van hen was Khader Adnan, die vorige week in de gevangenis stierf na 86 dagen hongerstaking. Hij werd niet eens van “terrorisme” beschuldigd, hij was, schrijft Levy, “de politieke gevangene bij uitstek”. Zijn dood riep reacties en revolte op bij de Palestijnen, en uit Gaza kwamen er raketten naar Tel Aviv — die werden onderschept door de luchtafweer.
De bombardementen op Gaza door de Israëlische luchtmacht dinsdag 9 mei werden uitgevoerd door veertig vliegtuigen die “verschillende” plaatsen onder vuur namen. Het doelwit was een appartement met drie leiders van de Islamitische Djihad en hun families erin. Alle drie, hun vrouwen en kinderen stierven in de explosies, die minstens 15 doden eisten. Vroeg de volgende dag volgde een raid op Nabloes, waarbij volgens de Palestijnse ‘Red Crescent” 145 gewonden vielen.
De Israëlische regering gaf de militaire operatie de naam “Schild en Pijl” mee, reservisten van het leger werden opgeroepen, in het zuiden van Israël, bij de Gaza-strook, werden bewoners geëvacueerd.
Volgens Israëlische waarnemers zou dit niet zomaar een “operatie” zijn, maar de start van iets veel groters. De Israëlische minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben Gvir noemde de aanvallen alvast “een goed begin”.
Nieuwe oorlog
Het kan moeilijk een toeval heten dat deze start naar een nieuwe oorlog gebeurt op het moment dat de uiterst rechtse regering van Benyamin Netanyahu hem het meest nodig heeft. De regering wordt immers aangevallen door aanhoudende massabetogingen van Joodse Israëli’s die willen dat ze haar hervormingsplannen schrapt.
Daarnaast krijgt ze zelfs negatieve reacties uit het buitenland, en wel van zeer bevriende mogendheden. De Europese Unie had een feestje gepland in Tel Aviv voor haar “Europadag” op uitgerekend 9 mei, met een receptie, maar toen de beruchte minster Itamar Ben Gvir er op stond naar de receptie te komen (terwijl hem toch beleefd gevraagd was dat nou niet te doen), heeft de EU haar receptie geannuleerd.
Men kan zich inbeelden dat Bibi Netanyahu iets nodig had om zijn volgelingen weer een beetje in het gelid te krijgen, en wat kan dan beter zijn dan een lekker oorlogje waarbij iedereen uitgenodigd wordt zich achter het belaagde Israël te scharen? Het recept is al oud en heeft, ook hier, al vele malen gewerkt.
