VS-president Joe Biden slaagt er zowaar in zijn Afghaans fiasco van vorig jaar te doen vergeten met oorlogsgestook in Europa. Hij kan daarbij rekenen op de volgzaamheid van de EU aangevoerd door Commissievoorzitster Ursula von der Leyen. Het Witte Huis blaast het vuur aan, de baten zijn voor de VS, de aanzienlijke “collaterale” schade voor Europa, van de Atlantische Oceaan tot de Oeral.
Dwaas geraas
Het Pentagon duwt een beetje op de rem van al die escalerende oorlogstermen. Militairen hebben soms meer kaas gegeten van diplomatie dan politici, ze kunnen vaak ook beter de risico’s inschatten. Vandaar dat in het Pentagon niet iedereen warm loopt voor Bidens dwaas oorlogsgeraas.
Dwaas geraas:omdat het wordt voorgesteld als een strijd tussen het goed, de democratie, en het kwaad, de dictatuur. Het Oekraïne van Zelensky tegen de dictatuur van Poetin. Terwijl ze toch zouden moeten weten dat er tussen het Oekraïense en het Russische regime heel weinig verschil is: oligarchie, corruptie, censuur, nationalisme, onderdrukking van oppositie…
Maar daar gaat het natuurlijk niet om. Verdediging of import van democratie is deze en vorige eeuw al zo vaak door Washington misbruikt om oorlog te rechtvaardigen Kosovo en Servië in 1999, Irak 2003, Libië 2011 enz). Deze keer kan dat zonder één Amerikaanse militair in de strijd te gooien, het is een oorlog per procuratie. Geen chaotische vlucht meer zoals in Kaboel, de Oekraïeners zullen de agressoren wel bevechten.
Biden zou moeten zien dat het verhaal over democratie tegen dictatuur niet aanslaat in het grootste deel van de wereld. West-Europa, Australië, Japan en Noord-Amerika doen mee, sommigen lauwer dan de anderen. Maar de rest van de wereld koopt Bidens verhaal niet, zelfs trouwe bondgenoten van Washington laten zich niet vangen en doen niet mee aan de sancties die dus niet zo internationaal zijn.
Wie lijdt, wie wint
De VS kunnen economische oorlog voeren zonder enige schade te ondervinden van al die economische, financiële en andere sancties.
Integendeel, de Amerikaanse olieboeren kunnen tegen hoge prijzen hun schaliegas in lpd aan Europa verkopen. Er worden volop terminals gebouwd voor de verwerking. Ban die Russische gas en olie maar, wij staan klaar om in te springen.
Even aan herinneren dat Bidens voorganger Donald Trump hyperzware sancties uitvaardigde tegen al wie of wat meewerkte aan NordStream2. Trump zei onomwonden dat Europa maar gas moest kopen in de VS, van olieboeren die technieken gebruiken (fracking) die zeer milieuschadelijk zijn en in de meeste Europese landen verboden zijn.
De pijpleiding om extra Russisch gas naar Duitsland te brengen, raakte vorig jaar af. Maar in november schoof de Duitse betrokken dienst de vergunning op de lange baan, wat Poetin ervan overtuigde dat er met het Westen, gedomineerd door Washington, geen ernstige zaken meer konden gedaan worden.
Voorlopig?
Dat de landen van de EU meer dreigen te lijden onder die sancties dan de aanvaller, Rusland, zelf, raakt de koude kleren van Biden en zijn haviken niet. Wapenfabrikanten en energiebedrijven maken extra winsten waar ze nauwelijks durfden van dromen. Intussen is de roebel erg stabiel en bereiden Rusland en de rest van Europa zich voor op een recessie.
Niet alle Europeanen zijn daar gelukkig mee. De Duitse kanselier Olaf Scholz heeft nog getracht de pyromanen van Washington en hun Europese nalopers af te remmen. Maar de druk, tot chantage toe, werd zo groot dat hij moest volgen.
Voorlopig toch, want verscheidene Europese leiders, onder wie de pas herkozen Franse president Emmanuel Macron, zijn niet gelukkig met forse uitspraken waarin Poetin een moordenaar en dictator wordt genoemd, schuldig aan genocide. Dat Poetin een brutale autocraat is die zijn bevolking hersenspoelt, absoluut, dat hij schuldig is aan een wreedaardige agressie, absoluut.
Maar Biden kiest daarmee voor escalatie en weert diplomatie. Wat is dat toch met de Amerikaanse Democraten die vaak oorlogszuchtiger zijn dan Republikeinen? Voor Biden is dit nu een globale oorlog van het democratische Westen tegen Rusland, maar dus wel per procuratie. Geen nieuw Kaboel 2021 meer. Wel het risico op een Wereldoorlog III?
Onderhandelen
Kan er nu echt niet ernstig onderhandeld worden, en niet alleen over Azovstal? De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov heeft gelijk als hij Kiev en zijn westerse vrienden ervan beschuldigt de akkoorden van Minsk van 2015 niet te hebben nageleefd. Integendeel, Kiev vaardigde onder meer taalwetten uit die een provocatie waren en duidelijk maakten dat het zich van Minsk niets aantrok. Kan daar niet over gesproken worden? En is een niet-gebonden statuut voor Oekraïne dan zo taboe?
Dat is natuurlijk allemaal geen reden om een soevereine staat aan te vallen. Het Kremlin wordt gedreven door een Groot-Russische ideologie die vorige eeuw (en eeuwen) zoveel onheil aanrichtte. Het statuut van Oekraïne als een onafhankelijke natie moet absoluut worden gewaarborgd, de agressie ongedaan worden gemaakt.
Dat zal niet gebeuren door er een globale oorlog van te maken die hypocriet wordt ingekleed als een strijd voor democratie. Hypocriet, want daar gaat het helemaal niet om. Hopelijk raakt de EU bij deze gelegenheid uit haar keurslijf van slaafsheid.
