Het is bekend dat met de productie van wapens heel veel geld verdiend wordt. In tijden van negatief rendement op spaarrekening en staatsobligatie beloven de business papers hoge winstcijfers met aandelen van de grote wapenbedrijven.
Geld verdienen met dood en vernietiging in oorlogslanden en conflictgebieden? Wie hier als eenvoudige burger en medemens over nadenkt, krijgt koude rillingen.
onveiligheid
Volgens het Stockholm Peace Research Institute (SIPRI) werd in 2018, 1800 miljard dollar uitgegeven aan bewapening. Het leeuwendeel van de defensie-uitgaven, meer dan 700 miljard, is voor rekening van de Verenigde Staten. Voor 2020 heeft Washington 750 miljard geprogrammeerd.
De wereldwijde bedreiging door het VS netwerk van de militaire basissen, de vloot van vliegdekschepen en de controle in de lucht en de ruimte, vormt de motor voor de herbewapening van Rusland en China en nog andere staten. De Europese NAVO-landen worden op hun beurt onder druk gezet door de Amerikaanse regering, de wapenlobby en de media om hun militaire uitgaven te verhogen. Tegelijkertijd wil het EU hoofdkwartier in Brussel al geruime tijd een eigen strijdmacht opzetten in tegenstelling tot de wensen van sommige lidstaten. De burgers krijgen voortdurend verhalen voorgeschoteld over de bedreigingen en agressiviteit van andere mogendheden tegenover ‘onze’ positie.
winsten
In 2018 waren er 16 oorlogen en 17 gewelddadige conflicten volgens het Heidelberg Institute for International Conflict Research. De bewapeningssector heeft de voorbije tien jaar 500 procent winst gerealiseerd (Handelszeitung 18 juni 2019), dat is gemiddeld 50 procent per jaar. Maar de boodschap dat deze winstcijfers stevig staan omdat het aantal conflicten hoog blijft, gaat aan de essentie voorbij. Het diepere probleem is dat we conflict altijd militair aanpakken. Alsof mensen vrijwillig in de verschrikkelijke oorlogen leven, soms jaren en decennia. Alsof de bommenproductie zou voldoen aan een of andere menselijke behoefte.
Drie van de grootste wapenbedrijven zijn in de VS gestationeerd. Vooreerst is er Lockheed Martin, met aandelenkoersen op een nooit geziene hoogtepunt sinds het bedrijf 2.700 ‘F35’ stealth jachtvliegtuigen voor het Pentagon mag produceren voor een bedrag van 400 miljard dollar. Dan komt Northrop Grumman Aerospace, specialist voor lucht- en ruimtevaart. Ook deze aandelen ‘boomen’ op de beurs. De derde is United Technologies (UTC). Door de recente overname van de leverancier van vliegtuiguitrusting Rockweld Collins zal UTC ongeveer 70 procent van zijn omzet in de luchtvaart realiseren. Dan is er natuurlijk ook nog nog Boeing, wiens aandelenkoers instortte na de crash van het civiele vliegtuig 737 Max, maar de grootste vliegtuigfabrikant ter wereld zal wellicht vrij vlug terug stevig op de benen staan.
America first
De VS spendeert verreweg het meeste geld uit aan bewapening en spoort ook al zijn partners en vazallen aan om Amerikaanse militaire uitrusting te kopen. Het onverzadigbare militair industrieel complex van de Verenigde Staten, werkt volgens het moto “America First”, dat de kiezers van Donald Trump waarschijnlijk heel anders begrijpen. Onder president Trump is men kennelijk bezig om zo snel mogelijk het militair potentieel voor nieuwe oorlogen te vergroten.
ver van mijn bed
In de Westerse wereld probeert Iedereen de gemoederen te sussen met de bewering dat de oorlogen van vandaag ver weg van ons plaats vinden. Dan mag men twee dingen niet vergeten.
Enerzijds kan er per ongeluk iets gebeuren op onze overbewapende aardbol of kan een inschattingsfout iemand de verkeerde knop doen indrukken. In 1962 gebeurde dit bijna toen de Sovjet-Unie middellangeafstandsraketten op Cuba installeerde om de gevreesde Amerikaanse invasie te voorkomen.
Ervan uitgaan dat dit virulente risico nu niet meer bestaat is absoluut fout. Vooral nu de Verenigde Staten de beëindiging van het INF- ontwapeningsakkoord (Intermediate Nuclear Forces) met Rusland op 2 augustus definitief hebben bevestigd, dreigt de bewapeningsspiraal weer sterk de hoogt in te gaan. De VS verwijt Rusland nieuwe kruisraketten te hebben ontwikkeld die het verdrag schenden. Maar Moskou voerde aan dat het een reactie is op de Patriot verdedigingsraketten die Washington al jaren in Oost-Europa opstelt. Een gevaarlijke situatie, niet alleen voor de Oost-Europese landen maar ook voor de landen die op hun grondgebied Amerikaanse kernbommen hebben (België, Duitsland, Italië, enz.).
Anderzijds kunnen en mogen oorlogen in het buitenland ons niet onverschillig laten, het gaat immers altijd om medemensen. Oorlogen doden talrijke burgers, herleiden de infrastructuur van landen tot een puinhoop en brengen vluchtelingenstromen op gang. Als we de vreselijke beelden zien en de aangrijpende berichten van de getroffenen horen is er maar een ding op zijn plaats: zeg neen tegen oorlog.
besluit
We moeten een brede kijk behouden op het wereldgebeuren in al zijn facetten. We moeten oog hebben voor de verschillende crisissen die de wereld teisteren. We moeten blijven onze elite en politieke verantwoordelijkheden controleren in verband met de ergste gevaren die het leven op onze aarde bedreigen. Overbewapening en militarisering omwille van het geldgewin horen daar zeker bij.
