Basisinkomen van de baan?

Goed nieuws: Groen laat het basisinkomen vallen!
Er werd heel lang getwijfeld, heel lang gediscussieerd. Zo hoort het ook in een politieke partij die standpunten moet innemen voor de hele maatschappij en liefst ook voor de lange termijn. De oudste documenten die ik over het basisinkomen heb liggen van de Europese groene familie dateren van de jaren ’80!
Met het Schakelcongres van afgelopen week-end is de kogel door de groene kerk: Groen stelt een ‘welvaartsgarantie’ voor en omschrijft dit op haar website als volgt: één van de meest opvallende voorstellen is de welvaartsgarantie. “Als eerste partij stellen we een haalbare variant van het basisinkomen voor. De welvaartsgarantie wordt een recht voor iedereen, dat automatisch in werking treedt als het inkomen van werk of leefloon onder het mediaan inkomen zakt. De welvaartsgarantie sluit armoede uit en biedt ademruimte aan mensen die zorg willen opnemen of dromen van een eigen zaak. Mensen krijgen weer greep op hun tijd en hun levenskwaliteit”, legt Almaci uit. Het voorstel werd met een overweldigende meerderheid aangenomen.”
Een welvaartsgarantie geldt voor wie het nodig heeft en is dus geen basisinkomen voor iedereen. Dat is het geweldig positieve aan dit voorstel. Er wordt geen geld verspild door het te geven aan mensen die het niet nodig hebben en er wordt niet gesproken over enige afbouw van de sociale bescherming. Integendeel, er wordt gepleit voor meer en betere zorg.
Veel meer details hebben we voorlopig niet. In de krant las ik dat alle berekeningen nog moeten gemaakt worden en dat het er niet voor 2030 zou komen … Dat lijkt lang, maar misschien kan er ondertussen wel begonnen worden met het optrekken van alle leeflonen en andere uitkeringen tot aan de armoedegrens. Dit is een maatregel die de huidige regering op een schandelijke manier weer op de lange baan schuift.

Maar dan?

Nu is een mediaan inkomen, het inkomen waar één helft van de bevolking boven zit en de andere helft er onder, ook hoger dan de armoedegrens, we zijn nu eenmaal een rijk land met een beperkte ongelijkheid. In België bedraagt het mediaan inkomen op jaarbasis 21.654 euro en de armoedegrens ligt op 60 % daarvan.
Er is dus wel een groot verschil tussen beide bedragen en de vraag is of Groen alle inkomens inderdaad wil optrekken tot aan dat mediaan. Zou iemand die gaat werken en daar 16.000 euro mee verdient, als voorbeeld, dan zo maar 5.000 euro er bij krijgen? Of iemand met een werkloosheidsuitkering of een minimumpensioen? Als dat zo is, hoe? Met een rechtstreekse uitkering? Met een negatieve inkomstenbelasting? Wordt dat mediaan inkomen dan ook gelijk een gegarandeerd minimum?
De manier waarop dit voorstel wordt uitgewerkt kan dus nog tot grote verschillen leiden en we zullen nog even moeten wachten om meer details te kennen.
Maar het gaat zeker de goede kant op. Na de vernietigende verslagen van zowel het IMF als de OESO, het erg kritische verslag van Itinera en vorige week ook Rutger Bregman die zijn steun voor het basisinkomen introk, kan er misschien eindelijk een ernstige discussie gevoerd worden over wat we precies willen, over hoe we zo snel als mogelijk de armoede kunnen uitroeien en we de sociale bescherming kunnen verbeteren.
Een eerste stap is gezet, nu gauw duidelijkheid creëren.