Na de 7 vette jaren voor de rijken, enkele jaren “soberheid” voor iedereen. President Emmanuel Macron heeft zijn reputatie van “président des riches” teveel eer aangedaan: Eén procent werd overstelpt met cadeaus, 99 % gaat die nu verder afbetalen. Dat is de samenvatting van de begroting die de Franse premier Michel Barnier voorlegt. De (superrijke) vrienden van de president blijven buten schot.
Die begroting is erger dan verwacht, aldus Franse titels. 60 miljard, ca 40 miljard euro besnoeiingen, 20 miljard meer belastingen. Dat is in een notendop de begroting die Barnier aan de Assemblée voorlegt. Ter discussie, want of hij die goedgekeurd krijgt, zonder meerderheid, is een ander paar mouwen. Hij kan dan zoals voorgangster Elisabeth Borne naar artikel 49.3 grijpen om dat er allemaal door te jagen. Een plan met nog minder dienstverlening en lagere koopkracht, maar wel meer geld voor het ministerie van Oorlog (“Defensie”).
Boerenbedrog
Vooraf werd het voorgespiegeld alsof alleen de grote bedrijven en superrijken zouden worden getroffen om het tekort tot 5 % van het bnp te beperken. Maar dat was pure oogverblinding. De extra belastingen zijn voor de grote ondernemingen, 8,5 miljard euro, terwijl 35 bedrijven van de beursindex Cac alleen al vorig jaar 144 miljard nettowinsten maakten. Dan nog eens 2 miljard euro voor de allergrootste inkomsten, een kleine fractie van de door Macron afgeschafte isf (belasting op het fortuin). Een minitaks op de aankoop van eigen aandelen zou 200 miljoen moeten opbrengen. De grote bourgeoisie blijft buiten schot.
Daar staan ‘offers’ tegenover die de overige 99 percent van de bevolking treffen. Elektriciteit en gas worden duurder. Autotaksen gaan naar omhoog. In de sociale uitgaven wordt voor 15 miljard gesnoeid: De pensioenen worden zes maanden niet aangepast aan de levensduurte en sommige terugbetalingen in de ziekteverzekering worden verminderd. Verder moeten lokale overheden in hun diensten voor 5 miljard besnoeien. In het onderwijs moeten 4000 leerposten sneuvelen, terwijl er al een schrijnend tekort aan leerkrachten is.
Met die ingrepen moet het tekort naar 5 percent van het bnp dus. Dat tekort is de voorbije jaren, onder president Macron sterk toegenomen. En dat ligt niet aan de covid-periode, maar vooral aan de zeven jaar gulheid voor grote ondernemers en voor grote fortuinen; De afschaffing van de isf was maar een van de vele cadeaus van Macron aan zijn superrijken vrienden. Er waren verder de vermindering van sociale bijdragen en het scheppen van allerlei “niches” voor legale belastingontduiking
Gevolgen
Die grote ingrepen van Barnier komen net op een moment dat ze averechts effect zullen hebben. Al maanden heeft men het over het slabakken van de consumptie, de Fransen geven te weinig geld uit, dat remt de economie af. De oorzaak is simpel: ze moeten wel besnoeien, de inflatie heeft hun koopkracht ernstig aangetast.
Van de beloften tot betere dienstverlening, vooral in het “perifere” Frankrijk, komt niets in huis. Geen geld voor beter openbaar vervoer en toegankelijker gezondheidszorg. Onderwijs wordt altijd genoemd als prioritair, maar er wordt afgebouwd. En het klimaat kan verder rustig blijven opwarmen, ook daar worden de al er beperkte middelen verder afgebouwd.
Kortom: Macrons zeven vette jaren voor de rijken, hebben een diepe put nagelaten waar iedereen moet voor opdraaien. Dat temidden van de alarmerende rapporten over technologische achterstand, industrieel verval, dagelijkse klimaatrampen; er moet dringend worden geïnvesteerd om er bovenop te komen nu duidelijk wordt wat 40 jaar neoliberale verminkingen hebben aangericht.
Le Pen
Het lijkt er echter op dat de politieke wereld in Frankrijk (niet allen daar) niet wakker ligt van de grote problemen die zich continentaal en wereldwijd stellen. In de Assemblée zitten de nieuwe bondgenoten elkaar te beloeren en commissieposten af te snoepen door veelvuldige afspraken met het uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen dat in ruil ook enkele belangrijke posten in handen kreeg. Vooral de Macronie geleid door de gekwetste ex-premier Gabriel Attal, zint op ene gelegenheid om Barnier tegen te werken. Leuke coalitie die afhankelijk is van de geode wil van uiterst-rechts.
Alhoewel, uiterst-rechts zit niet alleen in het RN maar ook in de regering. Met onder andere Bruno Retauilleau van de rechtse LR (Les Républicains) op Binnenlandse Zaken. Die man verdedigt inzake immigratie standpunten waar het RN discreet over blijft.
Het RN heeft de regering Barnier al een eerste keer gered door een motie van wantrouwen ingediend door het linkse Nouveau Front populaire (NFP) niet te steunen. Maar Le Pen heeft zeer duidelijk gemaakt dat ze de touwtjes in handen heeft. Minister van Economie en Financiën Antoine Armand (uit de Macron-stal) heeft dat ondervonden. Iedereen is welkom bij mij, maar niet het RN dat niet behoort tot de ‘arc républicain’, zei hij. Le Pen was woedend, waarop premier Barnier haar opbelde om haar gerust te stellen. Armand kreeg onder zijn voeten en zei dat iedereen welkom is, óók het RN. Daarover in de Assemblée aangesproken, verklaarde Barnier “ik bel met wie en wanneer ik wil”.
Cordon?
Van een ‘cordon sanitaire’ tegen uiterst-rechts is dus geen sprake meer. Wel is er een nieuw cordon sanitaire in de maak, tegen een deel van links, La France insoumise (LFI) van Jean-Luc Mélenchon. Over Mélenchon zijn veel negatieve dingen te vertellen, en we doen dat soms: ondemocratisch, communautaristisch, sectair…Maar Mélenchon en met hem LFI worden door het Elysée, rechts en ook sommige sociaaldemocraten afgeschilderd als de baarlijke bovendien antisemitische duivels. Met dergelijke “extremisten” kan niet worden samengewerkt.
Het cordon sanitaire wordt aldus redelijk snel opgeschoven naar links: met iedereen, behalve LFI. Terwijl het uiterst-rechtse RN zich kan wentelen in zijn verworven eerbaarheid; het moet alleen opletten dat zijn kiezers het RN niet langer zien als een protestpartij. Men mag ook niet té respectabel worden.
