2020
NU
'In Europa 2' volgens Mak
Grote verwachtingen in Europa 1999-2019 Geert Mak Atlas/Contact, Amsterdam/Antwerpen 2019 558 blz. Het is alweer twintig jaar geleden dat ‘In Europa’, het vuistdikke boek van Geert Mak over Europa in de twintigste eeuw verscheen. Deze publicatie – en ook zijn
Linkse coalitie aan zet in Spanje
Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar eindelijk is het dan toch zover: Spanje heeft een linkse coalitieregering, maar daaraan gingen acht maanden van onzekerheid vooraf. In april van 2019 haalde de PSOE van Pedro Sánchez
2019
Musici in zwaar weer: vanitas en nazisme
Wie kan de link over muziek én maatschappij beter leggen dan de erudiete Fred Brouwers die met dit boek bewijst dat er in een gedreven melomaan ook een kritische socioloog kan schuilgaan? ‘Beethoven in de bunker’ past uitstekend in
Weg van oorlog
Een Pipi-Langkousachtig meisje fouilleert een zwaarbewapende militair die met zijn handen tegen een muur staat. Dat is de zeer sprekende cover van ‘Weg van oorlog’, een boek over militarisme en antimilitarisme van Ludo De Brabander, woordvoerder van Vrede, publicist en
Paleontologie van het heden
‘We hebben de benedenwereld lange tijd gevuld met wat ons angst inboezemt en wat we kwijt willen, maar ook met wat ons lief is en wat we willen bewaren,’ schrijft Robert Macfarlane bij het maken van zijn lange en fascinerende
Bouterse aan de galg …of Suriname?
De Belgische journalist Pieter Van Maele, jarenlang verslaggever in Suriname en mede-auteur van ‘Bouterse aan de macht’ noemde Bouterse ‘de man die onder de schaduw van zijn eigen verleden uit wil komen’. Na zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenis –
Klimaatrechtvaardigheid volgens Naomi Klein
‘De Green New deal is geen ad-hocaanpak waarbij een waterpistool op een laaiend vuur wordt gericht, zoals we in het verleden zo vaak hebben gezien, maar een allesomvattend holistisch plan om het vuur werkelijk te blussen.’ (Naomi Klein) De New
Naar een linkse regering in Spanje
Twee koele minnaars Het was een eerder ongewoon beeld: Pedro Sánchez van de sociaaldemocratische PSOE en Pablo Iglesias van het linkse Unidas Podemos, vielen in elkaars armen in aanwezigheid van een voltallige Spaanse pers. Dat was een dag na de
Heerlijk wandelen met Solnit
Rebecca Solnit nodigt in ‘Wanderlust’ de lezer niet alleen uit voor een boeiende wandeling die tevens een zoektocht is naar de filosofische geschiedenis van het wandelen, maar al lezende kreeg ik als recensent ook het gevoel dat ik door haar
Een humanistische hemelbestormer
Het eerste deel van ‘Een stralende toekomst’ is een boeiende en eigenzinnige analyse van een erudiete auteur die gewapend met een goed formulerende pen een sterk pleidooi houdt voor een radicaal humanisme en die daardoor bij mij hoge verwachtingen opriep
Mediapart maakt haar onafhankelijkheid onomkeerbaar
Naar aanleiding van 20 jaar Uitpers dat wij op 10 oktober vanaf 19 u. vieren in ‘De Markten’ (Oude Graanmarkt 5, Brussel ) – U komt toch ook ? – vertaalde Walter Lotens een artikel van onze Franse vrienden van Mediapart
Spanje andermaal naar de stembus
Het zat er aan te komen: de Spanjaarden kunnen dit jaar al voor de derde keer naar de stembus en voor een vierde legislatieve in vier jaar tijd. Op 28 april van dit jaar werd de sociaaldemocratische PSOE met 27,6
Dekoloniseren van de geest
Ik sluit me volledig aan bij Jacqui Goegebuer, de inleider van Rwandese origine, die over ‘Kuifje wordt volwassen’ schrijft: ‘Het boek reikt ons bijkomende invalshoeken aan, aan ons en allen die aan de debattafel aanschuiven, waar deze en andere ideeën
Rebelse plekken: Van Tous au Larzac naar de ZAD
Hieronder volgt een prepublicatie uit ‘Rebelse plekken, over municipalisme en commons’, 2019, Oud-Turnhout – ’s-Hertogenbosch, Gompel&Svacina, (ISBN 9789463711487). In dit boek onderneemt Walter Lotens een zoektocht naar nieuwe initiatieven die haaks staan op het dominante neoliberale denken. ‘Commons’ en ‘municipalisme’, twee
Lichte tred, maar eerder zware pen
Met ‘Met lichte tred’ heeft de lezer een rijk instrument in handen dat hem via de filosofisch-antropologische adem van zijn auteur de wereld van de wandelaar binnen voert. Wie echter, zoals de titel doet vermoeden, dat hoopt met lichte tred
Vluchtelingen-speak van Europa
‘Excellently written, very sad and devastating. It would be important if responsible people could read it and draw conclusions.’ Dat schreef de betreurde Ryszard Kapuscinski over Polmans ‘’k Zag twee beren’. Ik wil hier dat eresaluut graag herhalen, want ook
Politieke afbraakwerken in Madrid
Op 29 juni kwamen zwaar verontwaardigde Madrileense burgers en burgerbewegingen op straat om te protesteren tegen de maatregelen die de nieuwe bewindvoerders in hun stad willen doordrukken. Volgens de organisatoren waren er 60.000 Madrilenen met strijdbare slogans als ‘Gobierne quien
Tussen Antwerpen en Havana, een Joodse geschiedenis
Wat hebben de Antwerpse Pelikaanstraat en Belgiëlei met de calle Compostela of de calle Muralla in Havana en met 47th Street in New York met elkaar te maken? Op deze en nog veel andere vragen en ‘coïncidenties’ gaat Herman Portocarero
De nieuwe Spaanse gemeenteraden. Zoetzure overwinning voor Barcelona en Comú en Ada Colau
De gemeenteraadsverkiezingen van 26 mei waren geen succes voor de zogeheten Fearless Cities of alcaldes del cambio zoals ze in Spanje worden genoemd. Hoewel het op sommige plaatsen, zoals in Madrid en Barcelona zeer nipt was, werden de meeste rebelse
Schoonheid van leven en overleven
Dat Johan de Vos een uitstekend fotograaf en criticus is, wisten we al langer, maar sinds zijn pensionering is de schrijver in hem helemaal opgestaan. ‘Charleroi’ is het boek van een fotograaf die voor mij definitief schrijver is
Is er geen 'loodgieter' in de zaal?
‘Als je douche lekt, bel je niet naar de milieuminister. Dan bel je een loodgieter. Of noem het in deze een intendant. Een klimaatintendant. Iemand die met kennis van zaken gedoodverfde opponenten uit de loopgraven haalt.’ Met die stellingname ondersteunde
Het ‘J’accuse’ van Dirk Barrez
In dit korte Zola-aanse, pamflettaire essay bouwt Barrez verder op een aantal inzichten die hij in de loop van de voorbije dertig jaar in zijn uitvoerige publicaties rond (anti-) globalisering ontwikkeld heeft en die hij nu herleidt tot elf politieke
Frisse kijk op Peter Kropotkin
Zowel in het Koerdische Rojava als bij de Zapatisten in het Mexicaanse Chiapas als in het municipalisme van de Spaans rebelse steden zijn invloeden die teruggaan op het denken van Peter Kropotkin aanwezig. ‘Kleine revoluties’ beginnen niet morgen, maar vandaag:
Routeplanner 2.0 voor burgerbewegingen
De samenstellers van dit boek hebben titanenwerk verricht en ze deden dat bovendien op een gestileerde, zeer professionele manier. Sven Augusteyns zegt ergens dat Ringland een sterk merk is dat in de juiste stijl moet worden uitgedragen: positief, enthousiasmerend en
Het kanteljaar 1942 – Psychogeografie van een wijk
Ik hoop dat ‘1942’ een aanzet mag geven om een stuk onverwerkt collectief verleden van deze samenleving op een volwassen manier aan te pakken. Dit boek zal nog lang blijven nazinderen en ik hoop dan ook dat het effectief maatschappelijk
Tot uw (openbare) dienst!
‘Tot uw dienst’ is niet alleen een boeiende getuigenis van veldwerkers uit de sector, maar is tevens een stevig en tegendraads pleidooi voor meer en niet minder openbare dienst. Dit boek kan door zijn heldere formulering ook een uitstekend hulpmiddel
Wat Barcelona en Comú én Oosterweel met elkaar gemeen hebben
De voorbije Horta-avond over Oosterweel was er geen zoals de 25 voorgaande. Tien jaar geleden was er óók een volle zaal, maar dan om de overwinning in een referendum tegen de Lange Wapper en … de BAM te vieren. De
De nieuwe geo-sociale kwestie
De politieke vraag die Latour zich stelt in ‘Waar kunnen we landen?’ is hoe personen die gedwongen zijn om zich op weg te begeven kunnen worden gerustgesteld en beschermd terwijl ze tegelijk worden afgehouden van de valse bescherming van rigide
2018
Dooft dit vuur nooit?
Net op een ogenblik dat de situatie van de Koerden er dramatischer dan ooit uitziet – via een Trump-tweet verneemt de wereld dat de Amerikaanse militairen hun job hebben gedaan (IS zou verslagen zijn!) en Syrië verlaten – verschijnen er
Over een zelfverbeelde verlichting en nog veel meer
‘Hedendaagse antiverlichting’ doet wat de auteur beoogt: niet alleen de lezer zicht geven op de politiek-historische scène waarbinnen zijn/haar leven zich voltrekt, maar hij nodigt ook uit om op een zindelijke en genuanceerde manier om te gaan met een stukje
De Man met vele gezichten
Voor de geduldige lezer zal het ongetwijfeld een boeiend leesavontuur worden om in de voetsporen van Jan Willem Stutje ‘De Man met de vele gezichten’ beter te leren kennen. De eruditie én de goede pen van deze historicus zal bij
Relevante vraagbaak én actiemiddel
Wat heb ik nu eigenlijk gelezen? Dat vroeg ik me af na lectuur van deze merkwaardige publicatie. Is dit een handboek over fijnstof, een medische vraagbaak of een gesofisticeerd actiemiddel om een Lange Wapper en ander Oosterweel fraais medische stokken
Commons als politiek-realistische utopie
Een goede titel die de volledige lading dekt, maakt een publicatie daarom nog niet tot een goed boek, maar in dit geval doen de 423 bladzijden van ‘Op grond van samenwerking’ dat wel. Daarom: laat je niet afschrikken door de
Dokter tussen Pil en paus
Karl Van den Broeck heeft met zijn vaardige pen en met de lange adem van de onderzoeksjournalist postuum een Turnhoutenaar de plaats in de wereld gegeven waar hij al veel eerder had moeten staan. Dat het boek nu in het
Go-between tussen Noord en Zuid
Wie dit dagboek leest, ziet Braziliaanse en Belgische kikkers uit het bad springen. Dat het een plaag moge worden. De wereld kan er alleen maar beter van worden. Wervel Het beeld is overduidelijk: kikkers die je langzaam in het water
Zure humor van een stukje ‘menselijke grondstof’
De atypische socioloog Herman Loos bewijst met dit boek niet alleen dat hij over een groot fysiek en psychisch uithoudingsvermogen beschikt, maar ook dat hij een zeer goede pen heeft, waardoor hij zijn lijdensweg als ‘menselijke grondstof’ op een zeer
Betreden van grijze zones
Dit ogenschijnlijk eenvoudig receptenboek voor democratisch zelfbeheer verdient aanbeveling. Om zijn inhoud, zijn smakelijke vormgeving en om zijn meertaligheid, want deze publicatie werd door Bral ook in het Frans uitgegeven. De samenstellers hopen dat het ook mag smaken op het
Boksen met Marx
Simone Weil lezen is als het ware aanwezig zijn op een intellectuele boksmatch tussen een jonge vrouwelijke auteur die de vrijheid zeer hoog in het vaandel voert en de geschriften van Marx waarin hij en zijn volgelingen vaak zwaar, maar
Mensen over (hun) werk
In ‘Voor de kost’ komen de echte experten op de werkvloer aan het woord en niet, zoals gewoonlijk, de zogenaamde arbeidsmarktspecialisten die in statistieken praten zonder de mensen daarachter te kennen. Met dank aan een goede journalist en een knappe
Een buurthuis in actie
‘Tubes en talloren’ is Samenlevingsopbouw in actie om ‘u’ tegen te zeggen. Ook tegen de manier waarop auteur Geert Schuermans het pennetje vasthield. Ik hoop dat dit boek veel gelezen wordt, ook door vertegenwoordigers van hardleerse overheden die ‘vermarkting’ in
Red de democratie: met octopus en jazzband
Opgelet: Un train peut en cacher un autre! Red de democratie!’ nodigt uit tot actie en reflectie. Dit boek is het allemaal geworden: all-in one. De activist in Claeys heeft de essayist mee aan boord gehesen en samen kijken ze
Terug naar Reims
‘Terug naar Reims’ is het moedige boek van een gespleten en zoekende auteur – ‘half homo, half trotskist’ zoals hij zichzelf ooit noemde – die aan de hand van de paradoxen in zijn levensgeschiedenis boeiende reflecties met een filosofische en
Waar is het geld?
Pe a moni de? is het Sranantongo voor ‘Waar is het geld? Dat is de vraag die de Nederlandse bankadviseur Hans Moison zich stelde toen hij een jaar directielid was van De Surinaamsche Bank in Paramaribo. Dat viel bij sommige
Collectief geheugen van werkende mens
Historicus Vincent Scheltiens weet in een zeer heldere taal heden en verleden van de socialistische vakbond op elkaar te betrekken. Het boekje richt zich in de eerste plaats naar de AC-leden van het ABVV Antwerpen-Waasland, maar door het verhaal en
Sterke bouwstenen voor een nieuwe politiek
‘Monbiot heeft een duizelingwekkende kennis en een onverwoestbaar vertrouwen in mensen – ik lees alles van hem.’ Dat schrijft Naomi Klein. Na lectuur van ‘Uit de puinhopen’ is het duidelijk voor me: dat ga ik ook maar eens doen. Hoe
Een boontje voor Borgerhout
‘Asterix aan de Schelde’ is een goed geschreven Boonsiaanse reportage over het politieke gehakketak sinds 2012 tussen een links district en een rechts stadsbestuur. Toch blijven vele aspecten in dit verhaal onderbelicht. Dat vindt Walter Lotens die zich daarvoor baseert
Rechtse opmars in het Zuiden
Nieuw Rechts is aan zet. Dat illustreerde Ico Maly onlangs nog uitvoerig in zijn gelijknamig boek. Hij beperkte zich in zijn analyse echter tot het Westen, met name de Verenigde Staten en West-Europa, maar ook in het Zuiden van deze
Suriname 2018. Diepe crisis, maar ook fris geluid van onderuit
‘De straat’ in Paramaribo, goed voor bijna de helft van de totale Surinaamse bevolking, laat steeds meer van zich horen. Een jongere, onbevreesde generatie treedt er op de voorgrond. Dat protest van onderuit is redelijk nieuw voor het doorgaans rustige
Invitation à la danse van een antropoloog
De antropoloog en filosoof Rik Pinxten is een productief auteur van toegankelijke werken waarin hij zijn antropologische kennis aanwendt om zijn maatschappelijk engagement te blijven onderbouwen en van nieuwe inzichten en benaderingen te voorzien in dat grote verhaal om
Antiverlichtingsidealen, het nieuwe normaal
Als Ico Maly met een nieuw boek komt dan zoek je maar best een gemakkelijke stoel en een scherp leesbrilletje op. Dat is al wel eerder gebleken met studiewerk van hem. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Cultu(u)rENpolitiek, dat in 2008
Tussen Kozlucay, Sint-Gillis-Waas en nog veel meer
‘Hoop is als een ladder zonder veel treden. Als je vanonder staat lijkt de top onhaalbaar. Maar als je de eerste trede bestijgt en zo stap voor stap verder werkt, verandert het perspectief.’ (Meyrem Almaci) Is dit de autobiografie van
Over een duurzame en libertaire samenleving
Het is zonder meer de grote verdienste van de samenstellers van ‘Sociale ecologie en politiek’ dat zij via Murray Bookchin een link hebben gelegd tussen het anarchistisch gedachtegoed uit de 19de-eeuw en de renouveau ervan in het begin van deze
Dagboek van een atypische flik
Een groot aantal manuscripten vindt geen uitgever omdat de tekst niet goed genoeg wordt bevonden of omdat het onderwerp niet commercieel genoeg zou zijn. Waarschijnlijk is dat ook het verhaal achter dit boek. De auteur ervan liet zich echter niet
2017
Literatuur onder het stalinisme
Sommige boeken vertellen zo overtuigend de waarheid dat ze een bedreiging vormen voor regimes die leugens verkondigen. Dat gaat in hoge mate op voor Isaac Babel en Vasili Grossman onder Stalin. Michel Krielaers maakt met ‘Alles voor het moederland’ een
Morales IV = extractivisme IV
Het Boliviaanse Grondwettelijk Hof heeft op 28 november 2017 groen licht gegeven voor een vierde ambtstermijn aan zittende president Evo Morales. Indien hij opnieuw verkozen wordt in 2019 zou dat dus betekenen dat hij onafgebroken twintig jaar aan het bewind
‘Hier en ‘nu’ en ‘van onderuit’
‘Solidariteit in diversiteit’ is het inspirerend werk van geëngageerde wetenschappers die in een heldere taal aan terreinverkenningen doen naar kleinschalige ‘werkplaatsen en laboratoria voor maatschappelijke verandering en vernieuwing’ in het hier en nu en daarbij ook niet vergeten om concrete
Belgische vrijwilligsters in de Spaanse Burgeroorlog
De Belgische journalist Sven Tuytens heeft met ‘Las mamás belgas’ een boeiend tijdsdocument gereconstrueerd over het kleine verhaal van moedige jonge vrouwen, – over hun engagement, maar ook over hun teleurstellingen – in dat veel grotere verhaal van de Spaanse
Weerstand: zuurstof voor de politiek
‘De waarde van weerstand’ is om verschillende redenen een belangrijk boek. De onderzoekers slagen er als eerste in om van op een noodzakelijk wetenschappelijke afstand een dossier te ontmijnen en te voorzien van frisse kanttekeningen die kunnen leiden tot een
Zoekinstrument collaboratie en repressie
‘Zelden verscheen er een nuttiger werk over de Tweede Wereldoorlog in België. Het is een godsgeschenk voor wie op zoek is naar correcte informatie en bronnen over collaboratie en repressie.’ (Bruno De Wever) Boek en TV-reeks ‘Het onderzoek naar de
Een Woody Allen-achtige stem
Patricia Jozef maakt met haar roman ‘Glorie’ een opgemerkte entree in het wereldje van de Nederlandse letteren. Het is een roman over het streven iemand te willen zijn; over onsterfelijk willen worden in grote en kleine daden, die echter niet