2020
NU
Eerste commonscongres in Vlaanderen, een terugblik
‘Zorgzaam en op basis van wederkerigheid met gemeengoed omgaan’ Op vrijdag 27 november vond het eerste commonscongres in Vlaanderen plaats op initiatief van Commons Lab Antwerpen, Stad Antwerpen, CCQO, Urban studies Institute (Universiteit Antwerpen) en de denktank Oikos. Gedurende een
Over ‘aandachtsmachine’ Thierry Baudet
Treintweet ‘Vanavond zijn twee dierbare vriendinnen ernstig lastig gevallen door 4 Marokkanen in de trein. Aangifte doen is natuurlijk volstrekt zinloos. Oh lieve, kinderlijk naïeve Nederlanders! Stem nou toch eindelijk voor verandering. Breek los uit politiek correct gelul! Red dit
Hitler, Obama, Artevelde: éénzelfde armbeweging?
‘Een foto is geen etalage maar een raam dat je behoedzaam kritisch kunt openen om wat erachter schuilgaat of buiten het kader valt te belichten en te onderzoeken.’ Dat schrijft Gie van den Berghe die in dit nieuwe fotoboek de
Een bittere nasmaak
Ik zal het maar dadelijk opbiechten: ik heb een haat-liefde verhouding met Mario Vargas Llosa. Vandaar deze ‘gekleurde’ bespreking van een liefhebber die allicht daardoor ook veel strenger is: ‘Bittere tijden’ is geen ‘Feest van de bok’. Verre van. De
Hommage aan Robert Fisk
Op vrijdag 30 oktober 2020 stierf Robert Fisk onverwacht in de Ierse hoofdstad Dublin. Om eer te betuigen aan deze eminente en eigenzinnige journalist, die zich niets liet voorzeggen door de westerse desinformatiediensten, brengen we hier een nog ongepubliceerde recensie
‘Brussel van onderuit’ in actie
In vele steden, ook in ons land, komen bewoners in actie om mee vorm te geven aan de omgeving waarin zij wonen. Zij maken deel uit van een steeds groter wordende beweging van onderuit die de top-down benadering van de
Minder MAS als partij en meer ‘beweging naar het socialisme’?
(Luis Arce, de nieuwe president (centraal links) en David Choquehuanca, vicepresident (centraal rechts) ‘Achterom kijken om beter vooruit te kunnen zien’ 21 januari 2006is een belangrijke datum in de Boliviaanse geschiedenis. Toen vond de inauguratie plaats van Evo Morales tot
Spinnen in het web van Nieuw Rechts
Ex-journalist Paul Ponsaers die zijn carrière verder zette in de academische wereld als socioloog en criminoloog is nog lang niet uitgeschreven. Het emeritaat heeft hem blijkbaar vleugels van tijd gegeven om zijn thema’s verder uit te spitten, want met dit
MAS komt weer aan de macht in Bolivia
Zo zien de voorlopige uitslagen eruit volgens het sneltelsysteem van Ciesmori en Tu vota cuenta (uw stem telt). Ze werden nogtijdens de voorbije verkiezingsnacht in Bolivia meegedeelddoor Unitel en Bolivision. Ongeveer 7,3 miljoen Bolivianen konden op 18 oktober deelnemen aan
Oproep tot linkse eenheid: ‘2022 (vraiment en commun)’
Tot 2022 leeft Frankrijk nog onder het neoliberale regime van Emanuel Macron. En hoe moet het dan verder? Macron II en nog meer van hetzelfde of een drastische politieke ommekeer en hoe zou die kunnen verlopen? Deze vraag gaat niet
Vallen en anders weer opstaan?
De overmoed van sommigen De Griekse mythe van Icarus en Daedalus is gekend: omdat Icarus en Daedalus door koning Minos gevangen worden gehouden op Kreta, bedenkt Daedalus een manier om te ontsnappen: hij bouwt vleugels van een houten raamwerk, bezet met veren in
Kennisactivist en onverzadigbare leerling
Tja, je moet het maar meemaken: je bent 58 en zeer actief als ‘kennisactivist’ – want zo noemt Jan Blommaert zichzelf – en je krijgt van je dokter dat lelijke woord ‘kanker’ op je bord. Wat doet zoiets met eens
Elcker-Ik wordt een Peperfabriek
Vijftig jaar in één zin … Hoe op het einde van de golden sixties niet alleen de hoop, maar ook de haren groeiden van een generatie hemelbestormers, die onder de straatstenen van Parijs en elders in de wereld koortsachtig zochten
Over ecologisme als toekomstvaardig kompas
‘Het ecologisch kompas’ is een rijk ideeënboek geworden dat je niet op een-twee-drie achter de kiezen hebt. Je moet er breeduit bij gaan neerzetten, liefst met een potlood achter je oor, om de rijke inhoud ervan met mondjesmaat te verwerken.
Spannende tijden voor het middenveld
‘Middenveld tussen aanval en verdediging’ is een zeer inspirerende publicatie en zeker niet alleen voor onderzoekers, maar ook voor een breed publiek. Bovendien komt deze publicatie op een uitgelezen moment: ik hoop dat de beleidsmensen in de nieuwe federale regering
‘Klimaatactivisten moeten dringend gele hesjes aan’
Kritische stem Zo eindigt de Belgische sociaal geograaf Erik Swyngedouw zijn inspirerend essay dat hij schreef voor de Paul Verbraekenlezing 2020 die wegens corona niet in het voorjaar maar nu pas in een online formule werd gebracht met als moderator
Traditie maar nog veel meer tragedie
De werken van Chris De Stoop hebben altijd gebalanceerd tussen journalistiek en literatuur en horen eerder thuis in een transitzone die nogal eens literaire non-fictie wordt genoemd zoals iemand als de Poolse auteur Ryszard Kapuscinski dit genre beoefende. Na het
Municipalisme à la française
De Franse gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug en die verliepen niet rimpelloos. Zeker dan de eerste ronde van 15 maart 2020 niet die in volle coronatijd werd gehouden en gekenmerkt werd door een zeer lage opkomst.De lijsten van La République
Municipalisme, een ruwe politieke diamant
Het municipalisme is een ruwe, herontdekte diamant van de politieke theorie. Roger Jacobs bestudeert hem aan verschillende kanten. Hij probeert de municipalistische verschijningsvormen die hij om zich heen ziet groeien onder te brengen in een soort van typologie die hij
Vernieuwd naslagwerk over uitstervingsklok
‘Als je terugkomt van deze reis naar onze schrikwekkende toekomst’, schrijft Naomi Klein nadat ze ‘Zes graden’ las, ‘zal je vastbesloten zijn de loop van de geschiedenis te veranderen.’ Ik hoop dat ze gelijk krijgt, want Mark Lynas schreef een uitdagend
Tussen België en Brazilië
Luc Vankrunkelsven is een buitenbeentje en een tussenfiguur en dat in velerlei opzichten. Ook als norbertijn. Hij behoort tot die priesterorde, maar wilde bewust niet tot priester gewijd worden, zoals ook een van zijn grote voorbeelden, de Braziliaanse bevrijdingstheoloog en
Corona, lithium en uitgestelde verkiezingen (bis)
Op 20 oktober 2019 werd de democratisch gekozen Evo Morales ten val gebracht na verkiezingen met een coupstaartje. We zijn nu bijna een jaar verder en Bolivia wordt geteisterd door twee virussen, een van sanitaire en een van politieke aard.
Boeiend leven met en zonder Amada-PVDA
De dokter is uw kameraad niet Louis Van Dievel roman Vrijdag, Antwerpen 2020 267 blz De ‘achtenzestigers’ van toen zijn nu, indien nog in leven, mensen op een zekere leeftijd: achter in de zestig, zeventig of meer. Voor Vlaanderen was
Bouterse laat berooid Suriname achter
Op 25 mei viel volgens de democratische spelregels het verdict voor Bouterse en zijn NDP-partij: ze werden weggestemd. De winnaars van de verkiezingen waren de VHP, Abop, NPS en PL. Zij vormen de regeringscoalitie voor het kabinet onder leiding van
Besmette Añez gevaarlijk voor Boliviaanse democratie
Het gebeurt niet zo gauw dat een land als Bolivia het wereldnieuws haalt. Daar zit corona weer voor iets tussen. Interim-president Jeanine Añez verspreidde op 10 juli via twitter het nieuws dat ze positief testte op het coronavirus. Verschillende ministers
Wijze voetnoot in Coronatijden
Geert Mak werpt zich in deze epiloog andermaal op als een journalistieke meter van de hartslag van de maatschappelijke tijd waarvan hij bruuske stoornissen registreert en beschrijft zonder de gevolgen ervan in beeld te krijgen, want zijn intellectuele voelsprieten zijn
Invitation à la danse tot engagement
Titel: Laten we beginnen Auteur:: Dominique Willaert Uitgever: EPO, Berchem Uitgave datum: 2020 Pagina’s: 284 blz. Neen, het zijn geen 25 BV’s die op de cover van ‘Laten we beginnen’ bij elkaar gebracht zijn, maar 25 frisse gezichten van jonge
Franse aanzet tot ‘La belle démocratie’?
De Franse gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug en die verliepen niet zonder moeilijkheden. De eerste ronde die ondanks het coronavirus plaatsvond op 15 maart 2020 en die heel wat besmettingen opleverde, werd gekenmerkt door een historisch lage opkomst, want slechts
Achter de schermen van de Surinaamse verkiezingen
Op 25 mei ging de Surinaamse kiezer naar de verkiezingen om zijn/haar stem uit te brengen. Pas op 16 juni slaagde het Hoofdstembureau erin om de officiële uitslag mee te delen. Drie weken heeft het nodig gehad om de stemkeuze
Gedachtenexperiment, maar geen roman
‘Er woonden in 1492 driehonderd miljoen mensen op de wereld. Meer dan de helft ervan woonde in Azië, bijna een kwart op het Amerikaanse continent en een vijfde slechts in Europa.’ Dat schrijft de Franse historicus Jacques Attali in zijn
Nieuwe uppercuts van Rebecca Solnit
Wiens verhaal is dit? Rebecca Solnit Podium, Amsterdam 238 blz. De Amerikaanse auteur, historica, activiste en feministe Rebecca Solnit (°1961) heeft intussen meer dan twintig boeken geschreven. Het zijn evenveel gefundeerde, goedgerichte maar ook gestileerde uppercuts naar de kin van
Nieuwe datum voor Boliviaanse verkiezingen
De voorzitter van het Opperste Kiestribunaal Salvador Romero heeft meegedeeld dat de algemene verkiezingen zullen plaatsvinden op zondag 6 september 2020. Het is belangrijk nieuws voor dat Andesland. De laatste verkiezingen van 20 oktober 2019 waren immers zeer tumultueus verlopen.
Belgische vluchtelingen in de Pyreneeën
Passage Pyreneeën, Een vergeten verhaal van Belgische vluchtelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog Sarah De Vlam Vrijdag, Antwerpen 2020 301 blz. ‘Passage Pyreneeën’ vertelt het vergeten verhaal van Belgische vluchtelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor de Belgische auteur Sarah De Vlam,
Einde verhaal voor Bouterse?
Een bewogen geschiedenis Suriname may be ‘off the screen’ of the world’s attention, but the variety of troubles that it has endured in these years suggests parallels with the former Soviet Union, Bosnia, South Africa, Nigeria, Liberia, Lebanon, Burma, Sri
Groetjes uit (dat andere) Vlaanderen
Groetjes uit (dat andere) Vlaanderen Mohamed Ouaamari Prometheus, Amsterdam 2020 230 blz. Een goede cover is de visuele samenvatting van een boek. ‘Groetjes uit Vlaanderen’ van Mohamed Ouaamari is een geslaagd voorbeeld van wat sociologen en antropologen ‘hybridisering’ of vermenging
Corona doodt eerst informele sector
Ongeveer een op vier wereldbewoners werkt in de zogenaamde informele sector. Dat wil zeggen dat 2 miljard mensen uit wat men vroeger derdewereldlanden noemde – bijna de helft van de werkende wereldbevolking – niet tot het reguliere arbeidscircuit behoren. Het
Ecologisten gecriminaliseerd in Bure
21 juni 2017. Het is vroeg in de ochtend. Een dertigtal gemaskerde personen richt een barricade op met autobanden en steken ze in brand voor een gebouw waarop ANDRA staat. We bevinden ons tussen Bure en Saudron, twee minidorpjes in
Corona en persvrijheid
Drie mei is jaarlijks de internationale dag van de persvrijheid, maar valt er, zeker in tijden van corona, wel wat te vieren? Obstructies en intimidaties. Bedreigde journalisten, vaak aangehouden en een gemuilkorfde pers. Loonsverlagingen, inkomstenverliezen, inhouden van premies en ga
Levenswerk van journalist die wetenschapper werd
‘Terrorisme in België’ is het laatste deel van een trilogie van Paul Ponsaers die in 2020 met veel meer kennis en voortschrijdend inzicht kan terugblikken op vijftig jaar polarisering en politiek geweld in België. Door zijn leeftijd heeft Ponsaers die
Verdriet van Congolese mijnwerkers onderzocht
Al jaren was het een publiek geheim in de omgeving van het Congolese Lubumbashi: in gezinnen van mijnwerkers in de omliggende koper- en kobaltmijnen werden vaak kinderen geboren met zeer ernstige lichamelijke afwijkingen. Dat vernam de Leuvense Prof Benoit Nemery,
Coup en corona: twee virussen in Bolivia
Eerst was er een staatsgreep nodig om Evo Morales en zijn MAS-partij van een verkiezingsoverwinning te houden en nu worden de maatregelen rond Covid-19 aangewend om de MAS op 3 mei opnieuw buitenspel te zetten. Wat gebeurt er in het
Corona, Cambodja en een harde hand
Covid-19 baant zich moeiteloos een weg over de wereldbol en doet blindelings aan grondige afbraakwerken. Het virus kent geen voorkeuren en sommige politieke regimes weten handig gebruik te maken van de angst om hun machtspositie te versterken. Het bestrijden van
Een hommage aan Walter De Bock
In ‘Het archief van Walter’ parkeert Klaartje Schrijvers haar academische pen aan de zijlijn en brengt zij in een zeer toegankelijke, journalistieke stijl verslag uit van de wording van een zeer relevante studie over de neo- aristocratische elite van rechtse
Wel en wee van een Franse burgerlijst
La petite République de Saillans, une expérience de démocratie participative Maud Dugrand Enquête, la brune au rouergue 2020 150 blz. Saillans, een rustig dorpje in de Vercors, in het departement van de Drôme, werd met haar ongeveer 1300 inwoners ineens
Rien ne va plus in Suriname
Op 25 mei zijn er presidentsverkiezingen in Suriname. Spannende tijden in tijden van het coronavirus, maar ook van corruptie, het Surinaamse virus waarmee dit land al jaren besmet is. Zal Bouterse zich als president weten te handhaven en daardoor zijn
Corona en politiek geklungel in Frankrijk
Politiek in tijden van corona. Belangrijker of gevaarlijker dan ooit? We moeten niet alleen op onze hoede zijn voor een dodelijk virus, maar ook voor dat andere virus dat politieke instrumentalisering heet en dat langs de achterdeur dreigt binnen te
‘Ein guter Mensch sein’
In 2019 werd het herinneringsplakkaat op Rosa Luxemburgs huis in Zamosc door de Poolse autoriteiten verwijderd in een poging de hernieuwde, internationale belangstelling voor haar werk in de kiem te smoren. Dat is een uiting van het nieuwe hypernationalisme dat
Geen spektakel maar storm
Spektakeldemocratie Thomas Decreus EPO, Berchem 2020 79 blz. ‘Geen spektakel maar storm’. Daarvan moet de ‘ware democratie’ doortrokken zijn. Dat is de stelling waarvan Thomas Decreus in dit zeer gebalde essay vertrekt. De geëngageerde journalist schetst vanuit zijn historisch-filosofische achtergrond
De wereld volgens Darp en Westerman
De wereld volgens Darp, De nagalm van de Koude Oorlog sinds de val van de Muur Frank Westerman Querido Fosfor, Amsterdam/Antwerpen 2019 367 blz. In ‘De wereld volgens Darp’ levert Frank Westerman een visitekaartje af van dertig jaar gestileerde journalistiek
‘La belle démocratie’ naar de Franse gemeenteraden
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 behaalde ‘Autrement pour Saillans…tous ensemble’ een klinkende overwinning. Even daarvoor had een burgercollectief de strijd gewonnen tegen de komst van een supermarkt. Dit rustige dorpje in de Vercors met 1200 inwoners werd ineens bekend in
Bolivia, quo vadis?
Bolivia, toch zo verdeeld door intern kolonialisme, sociale ongelijkheid, etnisch racisme en discriminatie… quo vadis? Blijft het Andesland een pluriculturele, soevereine staat die zich verder probeert los te maken uit de neoliberale wurggreep of wordt het land (en zijn grondstoffen
'In Europa 2' volgens Mak
Grote verwachtingen in Europa 1999-2019 Geert Mak Atlas/Contact, Amsterdam/Antwerpen 2019 558 blz. Het is alweer twintig jaar geleden dat ‘In Europa’, het vuistdikke boek van Geert Mak over Europa in de twintigste eeuw verscheen. Deze publicatie – en ook zijn
Linkse coalitie aan zet in Spanje
Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar eindelijk is het dan toch zover: Spanje heeft een linkse coalitieregering, maar daaraan gingen acht maanden van onzekerheid vooraf. In april van 2019 haalde de PSOE van Pedro Sánchez
2019
Musici in zwaar weer: vanitas en nazisme
Wie kan de link over muziek én maatschappij beter leggen dan de erudiete Fred Brouwers die met dit boek bewijst dat er in een gedreven melomaan ook een kritische socioloog kan schuilgaan? ‘Beethoven in de bunker’ past uitstekend in
Weg van oorlog
Een Pipi-Langkousachtig meisje fouilleert een zwaarbewapende militair die met zijn handen tegen een muur staat. Dat is de zeer sprekende cover van ‘Weg van oorlog’, een boek over militarisme en antimilitarisme van Ludo De Brabander, woordvoerder van Vrede, publicist en
Paleontologie van het heden
‘We hebben de benedenwereld lange tijd gevuld met wat ons angst inboezemt en wat we kwijt willen, maar ook met wat ons lief is en wat we willen bewaren,’ schrijft Robert Macfarlane bij het maken van zijn lange en fascinerende
Bouterse aan de galg …of Suriname?
De Belgische journalist Pieter Van Maele, jarenlang verslaggever in Suriname en mede-auteur van ‘Bouterse aan de macht’ noemde Bouterse ‘de man die onder de schaduw van zijn eigen verleden uit wil komen’. Na zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenis –
Klimaatrechtvaardigheid volgens Naomi Klein
‘De Green New deal is geen ad-hocaanpak waarbij een waterpistool op een laaiend vuur wordt gericht, zoals we in het verleden zo vaak hebben gezien, maar een allesomvattend holistisch plan om het vuur werkelijk te blussen.’ (Naomi Klein) De New
Naar een linkse regering in Spanje
Twee koele minnaars Het was een eerder ongewoon beeld: Pedro Sánchez van de sociaaldemocratische PSOE en Pablo Iglesias van het linkse Unidas Podemos, vielen in elkaars armen in aanwezigheid van een voltallige Spaanse pers. Dat was een dag na de
Heerlijk wandelen met Solnit
Rebecca Solnit nodigt in ‘Wanderlust’ de lezer niet alleen uit voor een boeiende wandeling die tevens een zoektocht is naar de filosofische geschiedenis van het wandelen, maar al lezende kreeg ik als recensent ook het gevoel dat ik door haar