2020
NU
De media en Vlaamse natievorming
Titel: De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen Auteur:: Gertjan WILLEMS & Bruno DE WEVER (reds.) Uitgever: Peristyle, Antwerpen Uitgave datum: 2000 Pagina’s: 381 “We maken van Vlaanderen een sterke en zelfzekere natie waar
Eén Spanje = veel verdriet
Het ‘verdriet’ in de titel van dit boek is een overduidelijke toespeling op Claus’ magistrale werk uit 1983 over dat andere artificiële koninkrijk, kleiner, jonger, en ook nogal ingewikkeld. Daarmee is meteen gezegd dat een iets of wat politiek-geïnteresseerde lezer
Vlaamse zieleroerselen in zes bubbels
Ga even voor een goede spiegel zitten of staan, geachte lezer (m/v/x), en kijk u zelf diep in de ogen. Wat bent u? Een ‘optimistische wereldverbeteraar’, een ‘warme buurtwerker’, een ‘familiale geborgenheidszoeker’, een ‘rechtlijnige houvastzoeker’, een ‘ondernemende succeszoeker’ of een
Levende lijken. Nu ook met smeuïge details!
Morbide kan je het wel noemen. Jarenlang lezen over – en reizen naar – de lijken van drie al lang overleden dictators. In chronologische volgorde van overlijden: Mussolini, Pétain, Franco. Het is het soort morbide curiositeit die je eerder verwacht
2019
Een verlichte conservatief over het verschil tussen berusten en aanvaarden
Hoera ! Joël de Ceulaer heeft een boek geschreven. Niet om de democratie te redden, zoals Manu Claeys dat een jaar geleden deed met een 365 bladzijden tellende analyse van ‘waarom het systeem hapert, en wat we er aan kunnen
Mefisto op Spaanse wijze
Recht is een ding, rechtvaardigheid een ander. Het verschil tussen beide is soms groot. Soms heel groot. Daarom werd in de Romeinse Oudheid al gewaarschuwd dat een uiterst strikte toepassing van het recht kon uitmonden in flagrant onrecht. ‘Summum ius,
Nauwkeurig taalgebruik versus Jodenhaat
“Je bent nooit te oud om bij te leren” placht mijn moeder te zeggen. Gelijk had ze. En aangezien slechts weinig mensen zo grondig als Ludo Abicht vertrouwd zijn met de vele details en nuances van Jodenhaat in alle tijden,
Erger dan een blauw oog
Noem het maar ‘ironie van de geschiedenis’. Op 1 september 2019 woonde Duits bondspresident Walter Steinmeier in Polen twee indrukwekkende plechtigheden bij die het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, tachtig jaar geleden, herdachten; hij vroeg daar om vergiffenis voor
2018
Bondskanselier op de schopstoel
De uiteindelijke resultaten van de deelstaatverkiezingen in Hessen waren nog maar een paar uur bekend, of daar weerklonk vanuit Berlijn een donderslag bij heldere hemel, die tot ver buiten Duitsland de politieke wereld even naar adem deed snakken. Bondskanselier Merkel
Democratie redden doe je zo
Manu Claeys, is dat niet die kerel (met lang haar maar allesbehalve werkschuw) van stRaten-generaal? En is stRaten-generaal niet die actiegroep die er – samen met actiegroepen als Ademloos en Ringland – na jaren verbeten touwtrekken in geslaagd is de
Ivoren toren en betonnen structuren
De auteur is een filosoof met internationale naam en faam, maar tegelijk niet te beroerd om met een paar honderd mensen Brusselse lanen te bezetten om een voetgangerszone af te dwingen, of mee een krantje te bussen van het buurtcomité.
Scherpe blik, troebel perspectief
Brussel een “hellhole” ofte hellegat? Wat zou het. Een boeiende stad is het. En … toegegeven : een onuitputtelijke bron van ergernis voor iedereen die begaan is met democratie, sociale rechtvaardigheid, correct en efficiënt bestuur, of zelfs ‘de toekomst van
De pater, de filosoof, en de thriller
Dat was hij dus. Vol ontzag keken de eerstejaars-studenten in Thomistische wijsbegeerte naar die joviale ‘bruine pater op blote voeten’ daar vooraan in het middeleeuws-aandoende auditorium. Pater Herman Leo Van Breda, de legendarische redder en levenslange behoeder van het Husserl-archief.
Opgesloten tussen twee vaderlanden
Gelukkig zijn er nog veelbelovende historici die wel in de politiek verzeilen – en daar zelfs enig gewicht in de schaal werpen – maar die toch niet hun zin voor historische kritiek en objectiviteit verliezen of overboord gooien. Gemakkelijk
Democratie op zijn Spaans: polariseren en criminaliseren
Terwijl verrassende wendingen in de Puigdemont-saga volop media-aandacht krijgen, tekent zich in Spanje zelf een veel dramatischer evolutie af. Daar overweegt justitie elke vorm van protest tegen de polariseringskoers van de Spaanse regering als ‘rebellie’ te vervolgen. Indien ‘Europa’
Zaak Puigdemont is een vette juridische kluif
In de voorbije jaren heeft de Spaanse staat al indrukwekkend veel juridisch geschut ingezet tegen het Catalaanse streven naar autonomie. Daar zal ongetwijfeld nog veel over gezegd en geschreven worden. Met name de saga rond de afgezette Catalaanse president Puigdemont
Het inspirerende verhaal van Bernie Sanders
Bernie Sanders. De naam zegt u allicht nog iets. De krasse knar die in 2016, schijnbaar vanuit het niets en tegen zowat het hele partij-apparaat in, bijna de nominatie in de wacht sleepte als presidentskandidaat van de Democratische Partij voor
Opgelucht weer naar de machinekamer
Van de meer dan 463 000 SPD-leden hebben bijna 79 procent een geldige stem uitgebracht in het beslissende votum over al dan niet regeringsdeelname in een ‘grote coalitie’ met de christendemocraten; dat zijn er zelfs iets meer dan in 2013,
‘GroKo’ met de hakken over de sloot … tot de volgende horde
Staat in Duitsland een heruitgave van de ‘GroKo’ voor de deur nu een bewogen SPD-congres groen licht heeft gegeven voor het aanvatten van ‘echte’ formatiegesprekken met de christendemocraten? Dat is nog hoegenaamd niet zeker. Na het bijzondere SPD-congres in Bonn
Duitse sociaaldemocraten op weg naar “staatsdragende zelfmoord”
“Gaat ons verantwoordelijkheidsbewustzijn als staatsdragende partij zo ver dat wij daarvoor zelfs electorale zelfmoord willen plegen ?” vroegen ettelijke prominente Duitse sociaaldemocraten zich openlijk af nadat hun SPD bij de verkiezingen voor een nieuwe Bondsdag in september 2017 een (zoveelste…)
2017
Over de man die zijn volk leerde poëzie lezen
Als een dichter reeds door tijdgenoten wordt omschreven als “de man die zijn volk poëzie leerde lezen” dan is dat wel een eerbetoon van formaat. En nog verdiend ook. Want voor noch na Herman De Coninck zijn van een dichter
Duitsland: locomotief (z)onder stoom
Nu het in Duitsland niet is gelukt om een nooit-geziene coalitie op de been te brengen van conservatieven (zoals de christendemocraten zichzelf daar ongegeneerd noemen), liberalen en groenen, worden in binnen- en buitenland bezorgde blikken gewisseld: wat nu? Want zowel
Spot en spijt in de spiegel
Een politieke geschiedenis van België? Ach, dat is nu eenmaal het soort promo-overdrijving dat een ambitieuze uitgever graag in de mond neemt; een ervaren lezer kijkt daar doorheen. Iets als “een tegendraadse kijk op enkele kantelmomenten in de geschiedenis van
Portret zonder schaduwkanten
“Een hiaat opgevuld”, zo looft prof. em. Lode Wils op de achter-omslag de vuistdikke, fraai uitgegeven biografie van Léon Degrelle, die verscheen bij uitgeverij Vrijdag. Hiaat, jawel. Als er één naam uit het Belgische collaboratieverleden bij het brede
De ‘unkaputtbare’ Merkel
Vier jaar na zijn boeiende en succesrijke boek over “Dominant Duitsland” pakt de Antwerpse hoogleraar Dirk Rochtus uit met een nieuw boek over Duitsland. En aangezien de auteur kennelijk van stafrijmen houdt draait het nu om ‘de macht van
Duitse politiek tussen knippen en plakken
“Selbstmord als Staatsräson ?” De resultaten van de Duitse bondsdagverkiezingen lagen niet alleen in de lijn der verwachtingen; ze trokken die lijn zelfs nog een flink eind door. Het verlies voor de beide grote volkspartijen werd groter dan verwacht, de
De Messias en zijn profeet
Door vele van zijn tijdgenoten werd Frans van Cauwelaert in blinde verering op de handen gedragen, door vele anderen bitter verguisd. Maar dat hij in de eerste helft van de twintigste eeuw een mee-bepalende rol heeft gespeeld in de Belgische
Liever Birne dan Bismarck
Bij het overlijden van de voormalige Duitse bondskanselier Helmut Kohl (1930-2017) werd alom respect betuigd voor zijn prestaties als ‘kanselier van de Duitse eenheid’. Maar er was ook aandacht voor zijn fouten als politicus en als mens; en daarmee samenhangend
Inno 1967: het inferno dat niet zomaar een 'technisch ongeval' was
Johan SWINNEN, Happening. De aanslag in de Inno, Antwerpen, Uitg. Vrijdag, 2017; 358 blz. Geert DE VRIESE & Frank VAN LAEKEN, Inferno. De brand in de Innovation, Antwerpen, Houtekiet, 2017; 250 blz. Siegfried EVENS, De brand in de Innovation. De
Ramp voor rood aan Rijn en Roer
Pijnlijk is dat: als de ‘Hoffnungsträger’ op enkele maanden tijd de onheilsbrenger wordt. Lees: hoewel de (fel omstreden) deelstaatverkiezingen in Noordrijn-Westfalen ‘slechts’ deelstaatverkiezingen waren, hebben ze de sociaaldemocratische kandidaat-kanselier Martin Schultz én zijn partij zware schade toegebracht. Voor de bondsdagverkiezingen
2016
Zwalpend tussen krekel en mier
In de ‘proloog’ tot hun ‘Economische geschiedenis van België’ leggen historici Buyst en Smeyers meteen de vinger op de wonde: “Resolute verandering is in België al langer een uitgehold concept, dat niet in praktijk wordt gebracht. België bevindt zich in
Dromen met de voetjes op de grond
Ergens in het begin van deze eeuw maakte toenmalig Agalev-boegbeeld Jos Geysels via een bevriend politoloog kennis met de Duitse militaire zegswijze “getrennt marschieren, vereint schlagen”. Zeg maar: langs gescheiden fronten oprukken, maar dan samen toeslaan. Geysels vond dat een
Lachen om / vanuit Europa
Je hoeft geen zomerhater te zijn om ook in deze tijd van het jaar te genieten van een goed boek, een serieus boek zelfs. Zeker als dat serieuze boek handelt over … de lach. “Het grote boek over onze worsteling
Abc ivm Bxl
Brussel, Brussel, en nog eens Brussel. Officieel hoofdstad van het koninkrijk België, van Vlaanderen, van de Franse Gemeenschap, van zichzelf, en – absoluut onofficieel – ook van de Europese Unie. Al meer dan een eeuw lang inzet van felle en
'Zich laten doodschieten is geen kunst'
Tachtig jaar geleden probeerden Spaanse hogere officieren de democratisch verkozen centrum-linkse regering via een ‘traditionele’ staatsgreep aan de kant te schuiven; maar hun pronunciamiento verliep niet volgens plan. In het uiterst gespannen en gewelddadige politieke klimaat dat in Spanje al
Gedreven en afgedreven
Van een biografie verwacht je niet dat ze ‘spannend’ is, of ‘ontroerend’. Je mag wel verwachten dat ze de essentiële lotgevallen, ideeën en karaktertrekken van de ‘gebiografeerde’ tot hun recht laat komen. Kortom: dat de figuur waarover het boek gaat,
Sprekende portretten
“Een great flemish novel zoals die zelden wordt geschreven” noemt Joël De Ceulaer dit boek. Komend van een notoir scepticus is dat een geweldig compliment, en het is nog verdiend ook. Het boek is een indrukwekkende prestatie : het vervlecht
Europa als vlucht voorwaarts
Op de lagere school werd (wordt ??) het ons al ingelepeld : het legendarische rijk van Karel de Grote (een Belg, natuurlijk) werd in 843 opgedeeld tussen zijn drie zonen. Het ‘middenrijk’ (tussen oost en west), van de Noordzee tot
't Was maar een IDEA
Het is niet omdat rond de pr-achtergrond van een boek een fikse rel ontstaat dat het daarom per definitie een goed boek zou zijn. Of een slecht. Het kan ook gewoon een teleurstellend boek zijn, omdat het niet beantwoordt aan
Het bochtige parcours van François Perin
“Il est difficile de rester parlementaire d’un Etat auquel on ne croit plus et dont le système politique paraît absurde, et représentant d’une nation … qui n’existe plus.” Neen, François Perin wond er geen doekjes om toen hij op 26
Eén Europeaan op vier is arm
Sinds de financiële crisis van 2008 heerst zowat overal het gevoel dat de rijken steeds rijker en – wat erger is – de armen steeds armer worden. Dat klopt helaas ook. Een wereldwijde studie van de bank Crédit Suisse (niet
Duizend bommen en granaten, en bijna evenveel vragen
Het blijft een raadsel. Toen de Belgische luchtmacht ruim veertig jaar geleden voor toen 30 miljard frank nieuwe gevechtsvliegtuigen wou aanschaffen betoogden een goeie vijftienduizend mensen daartegen. 750 miljoen euro, ocharme. Maar nu een aankoop op til is van meer
2015
Le boche paiera!
“Vae victis” zou de burgemeester van Antwerpen zeggen in zijn geliefkoosd idioom. Wee de overwonnenen ! Het is een eeuwenoude wijsheid die nog niets aan actualiteit heeft ingeboet: de verliezer mag zich aan het ergste verwachten. Dat was na de
Oom Rik vertelt
De titel zegt precies wat dit boek biedt: verhalen die van ver of nabij met Belgische geschiedenis te maken hebben, maar tussen de plooien gevallen zijn (of ‘gevallen werden’ …) van de bekende geschiedschrijving. Die ruimt nu eenmaal weinig plaats
Het Congres van Wenen, tweehonderd jaar later
Louter toeval natuurlijk, die tweehonderd jaar. Het ene congres lijkt hoegenaamd niet op het andere. Het Congres van Wenen dat op 9 juni 1815 plechtig werd afgesloten, was het gevolg van een reeks veroverings- en heroveringsoorlogen in continentaal Europa. Anno
Catalunya triumfant!? Nu ja …
De voorbije regionale verkiezingen in Catalonië kregen ook buiten Spanje ongebruikelijk veel aandacht. Nu de resultaten voorliggen kan de analyse verder reiken dan triomf of teleurstelling voor de Catalaanse ‘independentistas’. De voorbije regionale verkiezingen in Catalonië kregen ook buiten Spanje
Onverenigd
Waterloo 1815. Wekenlang zijn we daar, tweehonderd jaar later, mee om de oren geslagen. In het kielzog van die veldslag betekent 1815 echter ook het officiële begin van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: een diplomatieke constructie die ongeveer het huidige
Verantwoord flippen doorheen de vaderlandse geschiedenis
Vermoedelijk hebt ook u er zich – in al dan niet gealcoholiseerde, al dan niet leerrijke, maar altijd o zo boeiende gesprekken – ooit in verlustigd zonder te weten dat er zowaar een geleerd woord voor bestond : counterfactual history.
2014
Brussels 'for dummies' en voor wie dat niet wil blijven
Wàt de verkiezingen van 2014 ook mogen brengen, en hoezeer iedereen ook zal beklemtonen dat ‘economisch herstel’ nu de prioriteit hoort te zijn, toch zal ook de volgende bewindsploeg af te rekenen krijgen met het institutionele imbroglio – met name
Indrukwekkend panorama van onstuitbare globalisering
Sjonge, wat een klepper is dit ! Je moet het maar aandurven: in een goeie 380 bladzijden de drie grote globaliseringsgolven beschrijven en analyseren die de wereld sinds zowat vijf eeuwen steeds meer “één wereld” doen worden. Historicus Hugo Van
Over vorstelijke vrekken en vermogens
“Dat sommige medeburgers graag blijven geloven in een sprookjeswereld van feeën, bosnimfen, kabouters, heksen, tovenaars, trollen, hobbits, prinsen, prinsessen en koningen is hun volste recht” schrijft een gerenommeerd academicus in het voorwoord voor dit boek. Daarmee is de ‘royalty’ meteen
Ruzie in het tsjeven-huishouden
De opstand van christendemocraten en katholieke flaminganten tegen de oerconservatieve en autoritaire leiding van de katholieke partij in de decennia rond 1900 … is dat niet héél ver van ons hedendaagse bed, honderd jaar na het uitbreken van de Eerste
Het gangreen van de democratie
“Een van de paradoxen van de democratie is dat ze zichzelf kan vernietigen”. Die bittere maar juiste bedenking stamt van wijlen Jean-Luc Dehaene. En ze komt meer dan eens terug in het jongste boek van de Leuvense politoloog-emeritus Wilfried Dewachter,
Onverfranst, onverduitst?
Het is u allicht niet ontgaan: honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog – toen nog zonder telwoord vooraf. Herdenken is dus de boodschap, en dat geldt zeker ook voor het boekbedrijf. Historicus Lode Wils, decennia lang hoogleraar in Leuven
Nog democratie, iemand ?
Wat is dat toch met de democratie, tegenwoordig ? Op tal van plaatsen in de wereld zetten tienduizenden mensen hun vrijheid en zelfs hun leven op het spel om meer democratie te eisen – bijvoorbeeld via écht vrije en geheime
Ontwaakt, verdomme !
Herinnert u zich nog die hartekreet van een oude Gentse socialist die zich (nota bene in De Standaard) ergerde aan het feit dat zelfs meedogenloze besparingsmaatregelen ten gevolge van de financiële crisis de mensen niet opnieuw militant links maakten ?
Bye bye Belgium (bis)
Ook wie niet geobsedeerd is door de zg. ‘communautaire’ kwesties die dit koninkrijk soms zo aandoenlijk maken, herinnert zich wellicht nog de legendarische polit-fiction die de RTBf in december 2006 uitzond als “Bye, bye Belgium”. Bijzonder handig aangebracht, hilarisch qua
Wie gelooft die mensen nog ?
Toen de befaamde Duitse schilder Max Liebermann in 1933 de nazi’s triomferend door de Brandenburgse Poort zag opstappen, gromde hij : “ik kan onmogelijk zoveel eten als ik nu zou willen kotsen”. De vergelijking hinkt verschrikkelijk, lezer(es), maar ik moet
Democratieën sterven liggend
Het gaat, naar het schijnt, niet goed met de democratie. Kijk maar naar de onthutsende percentages van mensen die zelfs de moeite niet meer doen om een stem uit te brengen wanneer geen opkomstplicht bestaat. Erger nog : kijk naar
2013
Afschaffen dan maar, die verkiezingen ?
“Als verkiezingen écht iets zouden veranderen, dan waren ze al lang afgeschaft”. Misschien heeft die goeie ouwe anarchistenslogan wel in het achterhoofd van succesauteur Van Reybrouck gespeeld, toen hij een pamflet op de markt gooide “tegen verkiezingen”. Hoewel. Kwatongen hoor