Trans-Atlantisme was en is naast een politieke, vooral een economische realiteit. Ondanks politieke wrijvingen blijven de Verenigde Staten en Europa wederzijdse bijzonder belangrijke economische partners. Hun relatie zit diep vervlochten door handel, overheidssubsidies, portefeuille-investeringen, bankverkeer, verkoop van dochterondernemingen, patentencoöperatie en technologie transfers. Er zijn geen andere wereldregio’s waar de verwevenheid zo groot is als deze van de Verenigde Staten en Europa.
Een geheel
Sedert decennia heeft geen enkele andere wereldregio meer VS buitenlandse investeringen aangetrokken dan Europa. Sinds begin van de huidige eeuw vallen 56 procent van de Amerikaanse globale buitenlandse investeringen in Europa, meer dan voordien. In 2015 ging 60 procent van de buitenlandse VS-investeringen naar Europa, slechts 16 procent situeert zich in de Zuid-Aziatische regio. Ongeveer 70 procent van de buitenlandse kapitaalaccumulatie in de VS is in Europese handen. Omgekeerd ligt het Amerikaanse buitenlands vermogen alleen al in Duitsland een derde hoger dan in het hele Zuid-Amerikaanse continent.
Buitenlandse filialen van Amerikaanse concerns verkochten in 2014 goederen en diensten voor een bedrag van 2.900 miljard dollar. Dit is meer dan de totale VS-export voor de ganse wereld. De onderlinge VS-EU-export is goed voor een bedrag van 2.300 miljard dollar, het is 46 procent van de totale omzet van de Amerikaanse filialen in het buitenland.
De Europese filialen in de VS verkochten er meer dan het drievoudige van de export van hun moederbedrijven uit Europa naar de VS. Zestig procent van de VS-import betreft producten van de ‘intra-firm’ handel. Meer dan een vijfde van de Amerikaanse export gaat naar Europa een vijfde van de Europese export naar de Amerikaanse markt.
Duitsland
In de automobielsector is de import-export balans ongeveer gelijk tussen de VS en Duitsland. Per jaar worden circa 815.000 Duitse auto’s ingevoerd. Duitse filialen in de VS, BMW, Daimler en VW, produceren ongeveer 810.000 auto’s, waarvan 41 procent in de VS verkocht worden en 59 procent – meer dan iedere tweede geproduceerde auto – wordt uitgevoerd.
De VS-filialen met een vestiging in Europa hebben 2.472.000 werknemers in dienst. De 10 grootste in Europa geëngageerde Amerikaanse concerns hebben in Duitsland alleen al een half miljoen werknemers in dienst.
Duitsland en Europa vormen gevestigde bestanddelen van het economisch weefsel van de Verenigde Staten, aldus de baas van het Siemens concern, Joe Kaiser. Voor het Duitse technologieconcern uit München werken in de VS meer dan 60.000 medewerkers. Na de aankoop van het VS-softwarebedrijf Mentor Graphics bijvoorbeeld, blijven 70.000 aandelen, of 24 procent, in Amerikaanse handen en 29 procent in Duitse. Dat kan ertoe bijgedragen hebben dat de Siemensgroep in maart 2017 zich kon doorzetten tegen General Electric om van het VS-veiligheidsministerie een kadercontract van meer dan vier miljard dollar over een periode van vijf jaar toegewezen te krijgen.
conflict
In hun studie komen Daniel Hamilton en Joseph Quinlan tot het besluit dat Europa een beslissend, noodzakelijk, geografisch knooppunt blijft vormen voor de globale operationele economische strategie van de VS-concerns.
De in dollar afgesloten economische akkoorden in de wereld zijn volgens Washington onderworpen aan de VS-wetgeving. De Amerikaanse justitie vervolgt systematisch Europese bedrijven met hoge geldboetes als schadevergoeding. De Amerikaanse senaat en regering leggen sancties en boetes op tegen Europese firma’s die ze als gevaarlijke concurrenten beschouwen. De Europees-Amerikaanse sancties tegen Rusland, hebben de Europese handel met Rusland met de helft verminderd. De VS en haar concerns hebben in feite een economische oorlog tegen Rusland opgestart om de economische Europese coöperatie met Moskou te verhinderen. Duitsland beschikt nog over en exportoverschot, wat een doorn is in de ogen van Washington.
Amerikaanse multinationals zien de wereld toenemend door een tri-polaire bril, die Europa en Azië omvat. De Amerikaanse concerns zijn helemaal niet van plan om deze segmenten van de economie op te geven. Ook al pleit de huidige president voor een ‘America first’-beleid.
ISW-Report: Umbruch in Globalen Kapitalismus
Centrumfor Transatlantic Relations – The Transatlantic Economy
Leo Mayer: Globale Kapitalismus versus Protectionismus
Isw Muenchen: Transatlantischer Wirtschaftsraum oder reist dassTransnationale Kapital auseinander
Prof. Dr. Eberhard Hamer: Wirtschaftskrieg gegen Europa – www Zeit-Fragen.Ch