Antwerpen, wereldwijde privatisering van de orde

“Securitas gaat hoofdkwartier Antwerpse politie bewaken”. Het is een kleine stap in een groot geheel: wat met veiligheid heeft te maken – nationaal, internationaal – ontsnapt niet aan de privatiseringswoede. De veiligheid van de eigen burgers waarborgen of in verre landen investeringen beschermen en oorlog voeren, dat kan opbrengen. En hoe onveiliger burgers zich voelen, des te gunstiger om er winst uit te slaan. Wereldwijd. Een recent rapport leert ons onder meer dat de privéveiligheidsdiensten een zeer grote bloei kennen in China en elders. Dit is miljardenbusiness.
De Antwerpse politie wordt dus niet in staat geacht haar eigen dienst in goede banen te leiden? Of ze krijgt daar de middelen niet voor? Regeringslegers maken plaats voor privéfirma’s die efficiënter zijn? Of die zich minder moeten aantrekken van oorlogsconventies, zoals in Irak, Afghanistan en Syrië het geval was.

Blackwater

In Irak kwam de privéoorlogsmachine Blackwater Worldwide na 2003 spectaculair in het nieuws. Dit privéleger draagt nu de deftige naam Academi, Barack Obama zag er geen graten in dit privéleger de bewaking van de VS-ambassade in Kaboel toe te vertrouwen. Naargelang de bron stelde Blackwater in Irak tussen 20.000 en 100.000 personen te werk. Enkele bleken graag in de menigte te schieten, maar dat deden “officiële” militairen daar ook. Ook in Syrië zijn enkele discrete privé-eenheden aan het werk voor rekening van Washington, Londen, Parijs.
Daar kwam onlangs aan het licht dat Moskou naast zijn reguliere militairen massaal privémilities heeft ingezet. Dergelijke milities waren en zijn ook actief in talrijke Afrikaanse (Libië, Tsjaad, Centraal-Afrikaanse Republiek…). landen. Ze bewaken onder meer de scheepvaart aan de Hoorn van Afrika. Deze privélegers zijn vaak als vennootschap geregistreerd in Belize, Hongkong…In Rusland zelf vormen de privébewakingsdiensten de bloeiendste sector van de economie.
Na de implosie van het Sovjetsysteem vormden de privébewakingsdiensten – vaak feitelijke milities – de meest bloeiende sector van de Russische economie – en ze zijn dat voor een stuk nog altijd.

Zijderoute

China blijft met zijn plannen voor de moderne Zijderoute niet achter. Volgens het Mercator Institute for China Studies in Berlijn, zijn nu al Chinese privébewakingsdiensten actief in tientallen landen. Zij moeten daar in de eerste plaats de investeringen en het personeel beschermen. Die privédiensten zijn sinds 2009 wettelijk, vaak zijn ze opgericht door gewezen militairen – net zoals in de VS en Europa.
Officieel zijn er nu al meer dan 5000 ‘firma’s’ met in totaal bijna 5 miljoen personeelsleden. De China Security and Protection Group heeft meer dan 30.000 werknemers, China Overseas Security Group meer dan 20.000. En de Frontier Services Group heeft als chef niemand minder dan de VS-expert Erik Prince van… Blackwater. Prince en compagnie ruiken hier grote mogelijkheden: een Chinese agent is twaalf keer goedkoper dan een Amerikaanse of Europese.

Huurlingen

De beslissing om de bewaking van het Antwerpse politiekantoor toe te vertrouwen aan een privéfirma, is dus een mondiaal fenomeen. Het verschijnsel is natuurlijk erg oud, privéstrijders in de vorm van huurlingen zijn van alle historische periodes. Niet zo lang geleden, 1967, schreef de Belgische huurlingeleider Jean Schramme nog een stukje geschiedenis van Congo. Wijlen koning Boudewijn zorgde er toen voor dat hij nooit moest terechtstaan.