In zijn eerste tweet over Syrië in 2011 nadat Rusland en China een resolutie van de Veiligheidsraad over Syrië hadden geblokkeerd twitterde Donald Trump ‘Waarom veroordeelt de VN Israel en doet het niets aan Syrië? Wat een schande.’ In de loop van de jaren daarna verwijt hij de ene dag Obama dat hij teveel praat maar niets doet (SHOOT FIRST, TALK LATER) terwijl hij hem enkele dagen later waarschuwt om zeker niet tussen te komen (Do NOT attack Syria, fix U.S.A.).
Nu, de VS van Obama kwamen tussen. Niet alleen door de zogenaamde ‘rebellen’ te bewapenen maar ook door zelf troepen te sturen. Ondertussen is in het Witte Huis Barack Obama al meer dan een jaar door Donald Trump vervangen en heeft die de Amerikaanse politiek van Obama in Syrië gewoon verdergezet. Tot nog toe tenminste.
Verleden week op een evenement in Ohio waar hij enthousiasme probeerde op te wekken voor zijn infrastructuurplannen in het land, zei hij dat de Amerikaanse troepen ‘very soon’ (zeer binnenkort) uit Syrië zouden vertrekken. Iedereen, binnen en buiten de regering, was verrast en vroeg zich af waar hij het in hemelsnaam over had. Je zou kunnen verwachten dat tenminste de Ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken op de hoogte waren. Niet dus.
Volgens een woordvoerder van Defensie was de verklaring van Trump in tegenspraak met de aanbevolen handelwijze door de militairen. Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken zei dan weer dat ze niet op de hoogte waren van enig beleid om Amerikaanse troepen terug te trekken. De uitspraak vloekt dan ook letterlijk met alles wat de minister van defensie James Mattis en de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson.recent verklaarden. Waarschijnlijk hebben ook de nieuw genomineerde haviken in de regering, nationaal veiligheidsadviseur John Bolton en de vervanger van Rex Tillerson, oud-CIA-directeur Mike Pompeo zich in hun koffie verslikt. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Pentagon zouden de Amerikaanse soldaten immers voor onbepaalde tijd in Syrië en Irak blijven.
Er rezen dus vragen. Niet in het minst over wat ‘very soon’ eigenlijk betekende. Bedoelde Trump binnen een week, een maand, een jaar? Of betekende het gewoon ‘ooit’?
Dinsdag 3 april tijdens een persconferentie met de presidenten van de drie Baltische staten herhaalde Trump dat de taak van de VS in Syrië erop zit. Hij zei echter ook: ‘… we zullen in coördinatie met anderen in het gebied zeer snel een beslissing nemen, over wat we gaan doen’ en ‘Saoedi-Arabië is erg geïnteresseerd in onze beslissing en ik heb hun gezegd: nu, weten jullie, als jullie willen dat we blijven kunnen jullie ons misschien betalen.‘ Blijkbaar kan het Amerikaanse leger nu ingehuurd worden.
Als Trump bij zijn beslissing bleef dan was het inderdaad geen goed nieuws voor Saoedi-Arabië. Noch voor Israël. Beide Amerikaanse bondgenoten doen er immers alles aan om de VS over te halen om Iran aan te pakken. Ook de Koerden, de bondgenoten van de VS in Syrië, waren absoluut tegen het vertrek van de VS. Volgens de Koerden kwam de opmerking van Trump op een ‘ongepast moment’. Ze zijn in het noorden van Syrië verwikkeld in gevechten met Turkije en hebben veel terrein moeten prijsgeven. Honderden Koerden uit de rangen van de door de VS gesteunde SDF (Syrian Defense Forces – Syrische Democratische Strijdkrachten) zijn naar het gebied rond Afrin getrokken om het Turkse leger te bevechten. Een van de gevolgen is dat het offensief in de oostelijke provincie Deir el-Zour de laatste weken tot stilstand is gekomen en ISIS de ademruimte zou kunnen vinden die het nodig heeft om zich te hergroeperen. Volgens een woordvoerder van de Koerden zou de beslissing de weg vrij maken voor ‘totale chaos in Syrië’. Op dit ogenblik voeren de VS nog bijna dagelijkse luchtaanvallen uit in Syrië en hebben ze er ongeveer 2000 troepen ingezet. Velen van hen speciale eenheden die de Koerdische milities en andere bondgenoten met raad en daad bijstaan in operaties in Syrië.
Tegelijkertijd met Trump’s persconferentie dinsdag 3 april in het Witte Huis pleitten anderhalve kilometer verder in het U.S. Institute of Peace (sic) militairen en hoge ambtenaren ervoor de militaire strijd tegen ISIS in Syrië voor te zetten, in Irak te blijven, stabiliteitsoperaties uit te voeren en de heropbouw van het elektriciteitsnetwerk en de waterbevoorrading te financieren. Daarnaast moet in de Iraakse en Syrische steden die gedeeltelijk werden verwoest door Amerikaanse luchtaanvallen ook puin geruimd worden en mijnen onschadelijk gemaakt.
Volgens hen is de eerste zorg echter ISIS. In Irak zou de situatie qua veiligheid er goed uitzien maar in Syrië is er nog werk aan de winkel. Volgens generaal Joseph Votel, de baas van Centcom, het Amerikaanse opperbevel voor de regio van het Midden-Oosten, zou meer dan 90 procent van het kalifaat bevrijd zijn maar ‘er zijn nog een aantal gebieden waar ze aanwezig zijn en waar we door zullen moeten blijven werken.’
‘Ik wil weg, ik wil onze troepen terug naar huis brengen, ik wil beginnen met de wederopbouw van onze natie’ zei Trump. Buiten ‘America First’ en ‘Build The Wall’ is er vaak weinig rechtlijnigheid in Trump’s gedachtegang en uitspraken. In 2013 had Trump Obama terechtgewezen en hem verteld om zijn militaire plannen nooit van tevoren in de media aan te kondigen. Verleden week in Ohio sloeg hij zijn eigen raad in de wind.
Trump is de opperbevelhebber van het Amerikaanse leger en als hij beslist dat de troepen terug naar huis moeten dan zullen ze terugkeren. Het was alleen afwachten wanneer en wat hij zou beslissen. Kon hij toch niet overhaald worden door zijn generaals en de drie musketiers Mattis, Bolton en Pompeo om in Syrië te blijven en het land niet in handen te geven van Iran en Rusland?
Het wachten duurde niet lang. Nog dezelfde dag, enkele uren later, in een vergadering met de Nationale Veiligheidsraad lukte het al. Tijdens de bijeenkomst vertelden zijn beste militaire adviseurs dat ze, ja hoor, plannen hadden klaarliggen om de Amerikaanse troepen nagenoeg onmiddellijk uit Syrië terug te halen maar… Ze hadden ook een plan om langer te blijven om de overblijvende terroristen van islamitische staat op te ruimen en de bevrijde gebieden te stabiliseren zodat de groep later nooit meer een voet aan de grond kon krijgen.
We kunnen ons de conversatie als volgt fantaseren: ‘En hoelang hebben jullie daar voor nodig?’ vraagt Trump geërgerd. ‘Oh… niet lang hoor, het is moeilijk te zeggen hoe lang juist maar zeker geen jaren!’ ‘Ok, zolang het bij maanden blijft en geen jaren kan ik er mee leven’, zei Trump gefrustreerd. De generaals slaakten een zucht van opluchting.
Saoedi-Arabië en Israël zullen ook tevreden zijn. Er is opnieuw wat perspectief voor hun plannen om samen met hun bondgenoot Iran aan te pakken. Weer enkele maanden gewonnen en dan zien ze wel. Enkele maanden in het Midden-Oosten kunnen immers eeuwig duren.
