INTERNATIONALE POLITIEK

Afghaanse debacle raakt ingevuld: Conferentie Chicago werkt fictie scenario uit

Hoe moet het met Afghanistan na het vertrek van de internationale troepenmacht in 2014. De tijd dringt, op het terrein wordt de toestand er niet beter op. Dus moet er volop nagedacht worden aan een scenario waardoor de troepen weg kunnen met achterlating van een schijn van normaliteit. Alleen al het feit dat de zetbaas van de Verenigde Staten, Hamid Karzai, zich zo vaak verplicht voelt afstand te nemen van die “internationale gemeenschap”, is tekenend voor de afgang van meer dan tien jaar interventie.

Navo-secretaris-generaal Anders Fogh Rassmussen brengt op de Navo-conferentie van 20-21 mei in Chicago een evaluatie van het gedane werk. Uit de aanloop kunnen we al opmaken dat Rasmussen tot ergernis van veel lidstaten, een positieve balans wil brengen. De Afghaanse strijdkrachten zullen met 195.000 manschappen in 2014 klaar staan om over de veiligheid van het land te waken, bijgestaan door nog eens meer dan 150.000 agenten van politie en andere diensten. De “internationale gemeenschap” zal dan wel jaarlijks minstens 4,2 miljard dollar moeten bijdragen om Kabul draaiende te houden. De “Islamitische Republiek Afghanistan” zal daar een half miljard dollar bovenop doen.

Dat laatste zou best eens kunnen komen van die 4,2 miljard, want wie of wat garandeert dat de corruptie in deze niet van de partij zou zijn. Het volstaat te kijken naar de gigantische bedragen die in Irak aan militaire en andere hulpprogramma’s verdwenen zijn, om zich een beeld te vormen van wat er nu al gebeurt en te gebeuren staat. Het zal de Navo dan nog een zorg zijn, zoals het de Navo de voorbije jaren niets kon schelen dat Afghanistan instaat voor bijna de ganse wereldproductie van opium. En dat ligt niet aan de Taliban (die hadden de opiumteelt zogoed als uitgeroeid onder impuls van de VN), maar aan de clan rond president Karzai.

Ongeduld

De toestand op het terrein zelf is goed, zo stellen Navo en de VS het voor. Maar enkele bondgenoten kunnen zich niet genoeg haasten om eerder weg te zijn, zoals Frankrijk, die er al volgend jaar vanonder muizen. Niets aan de hand, luidt het, maar toch is het ongeduld groot om niet de laatste dagen te moeten meemaken.

Hoe dan ook, de ongunstige vooruitzichten in Afghanistan wegen zwaar op de Navo. Rasmussen had van het succes van die interventie de grote test voor deze alliantie gemaakt, hier moest de Navo kunnen bewijzen wereldwijd als verdedigster van de westerse orde te kunnen optreden.

Rasmussen blijft bij zijn verhaal dat alles naar wens verloopt. De woede van zoveel Afghanen over moordpartijen op burgers en koranverbrandingen, de grote operaties van de Taliban op 15 april in het centrum van Kabul en elders, worden onder meer door de VS-minister van Defensie Leon Panetta afgedaan als geïsoleerde gevallen. Maar off the record geven Navo-kringen aan diverse media toe dat de toestand op het terrein somber is, dat de overgrote meerderheid van de bevolking die buitenlandse troepen als bezetters ziet en de Afghaanse strijdkrachten als onderdelen van een corrupt regime.

In Chicago moet echter de schijn worden opgehouden. Het Witte Huis doet er alles aan om dissidente stemmen te doen zwijgen tot na de conferentie, onder meer over de exacte datum van vertrek en vooral over wat er na dat vertrek nog kan gedaan worden. De Afghaanse strijdkrachten mogen in 2014 dan al 195.000 manschappen tellen, ze zijn daarom nog niet in staat de diverse guerrilla’s aan te pakken.

Zo is er de vrees dat de Pathaanse militairen minder gemotiveerd zijn tegenover de overwegend Pathaanse Taliban. Die laatste hameren er trouwens op dat de hogere officieren overwegend niet-Pathanen zijn. Het roept herinneringen op aan het Talibanbewind van 1996 tot eind 2001 toen Hazara’s, Oezbeken en vooral Tadzjieken guerrilla voerden tegen het Talibanbewind. Westerse mogendheden steunden toen volop de “Noordelijke Alliantie” van Massoud die ten noorden van Kabul een gebied controleerden.

Vandaar opnieuw het spook van een opdeling van Afghanistan waarbij de Pathaanse delen in handen worden gelaten van de Taliban, terwijl die legerdelen gedomineerd door niet-Pathanen de controle behouden over andere gebieden. Maar wat met Kabul? De kans is zeer groot dat de strijdkrachten net zoals de centrale macht zullen uiteenspatten. Bij de Navo weten ze dat, Washington heeft een plan B voor de opdeling van Afghanistan om zo toch nog in een deel ervan invloed te hebben.

AfPak

Dat het niet loopt zoals gewenst, heeft veel te maken met de mislukking van het concept van VS-president Barack Obama, “AfPak”. Afghanistan en Pakistan moesten als één geheel worden beschouwd, luidde de terechte stelling. Maar in Pakistan is het volledig anders gelopen dan gewenst, en veel Navo-bondgenoten vinden dat de VS daar zelf veel schuld aan hebben. De Pakistaanse militaire leiders steken het zelfs niet meer weg dat ze de Afghaanse Taliban logistieke en andere steun geven als onderdeel van hun tegen India gerichte strategie.

Nu Pakistan zogoed als opgegeven is, ligt het voor de hand dat de Pakistaanse militaire geheime diensten na 2014 in dat buurland nog actiever zullen worden. Hetzelfde kan worden gezegd van Iran dat nu al veel invloed heeft, vooral bij de religieus verwante Hazara’s (sjiïeten) en de etnisch-taalkundige verwante Tadzjieken.

(Uitpers nr. 142, 13de jg., mei 2012)

Relevant

Pakistan: geen aandacht voor wie werkt

Op 8 februari 2024 zijn er verkiezingen in Pakistan, maar bij de arbeiders valt er voorlopig niet veel enthousiasme te bespeuren. Dit heeft deels te maken met de onzekerheid…

China weegt voorzichtig de kansen af in het Afghanistan van de Taliban

Twee decennia geleden werd het Taliban-regime in Afghanistan omvergeworpen. De Taliban zijn sinds augustus terug aan de macht in Kaboel. De Verenigde Staten en hun NAVO-partners zijn afgedropen en…

Uit Afghanistan (en Irak) vertrekken om er te blijven

Afghanistan is het zoveelste ‘gewapend conflict’ dat de Verenigde Staten in een ontwikkelingsland voerden en uiteindelijk verloren hebben. Na het fiasco in Vietnam en nadat ze konden toezien op…

Laatste bijdrages

Gaza, rivièra of piratenkust? 

De vraag.  Het antwoord van Donald Trump, de Amerikaanse president, mag dan een provocatie zijn of gewoon onbeleefd en idioot, dat neemt niet weg dat de vraag reëel en…

“Trump is erg hypocriet”

Er gaat geen dag voorbij of er komt een of ander gruwelverhaal uit Washington. President Trump gaat door met dreigen en alweer dreigen. Van Palestina naar Panama en Mexico.…

Armenië lonkt naar VS na teleurstelling in Rusland

Met een lopend proces in Bakoe tegen de voormalige leiders van Nagorno-Karabach en een steeds brutalere president Ilham Alijev, is Jerevan op zoek naar nieuwe strategische partners. De desillusie…

Joden en moslims aan zet

You May Also Like

×